In de zesde klas van de lagere school had ik les van meester Warnaar. Meester Warnaar was erg streng maar kon prachtig vertellen. Bijbelverhalen. Ik herinner me nog hoe hij de dialoog tussen Eva en de slang in het paradijs tot leven bracht. En hoe Eva – verleid door de mooie praatjes van de slang – uiteindelijk de befaamde hap van de appel nam en daarmee de mensheid voorgoed uit het paradijs dreef. Ik proefde bij wijze van spreken de appel en was helemaal in de ban.
Ik was niet speciaal dol op meneer Warnaar. Helemaal niet eigenlijk. Maar wel op zijn verhalen! Het was de beste manier om mij stil en aandachtig te krijgen. Was dat zijn doel? Of ging het om de boodschap uit de Bijbel? Of allebei? In ieder geval werden wij makke schaapjes in de klas.
Met een goed verteld verhaal krijg je je luisteraars in de ban. Rasvertellers en goede acteurs kennen het: als je een goed en krachtig verhaal vertelt, hangen de mensen aan je lippen. Dat kan een ongeëvenaard en verslavend gevoel geven. Je hebt dan namelijk macht. Met je verhaal ben je ín het hoofd en het hart van de luisteraar beland. Een plek waar de verbeelding aan de macht is en waar – als je het goed doet – overtuigingen kunt beïnvloeden.
Storytelling en Corporate Stories worden in organisaties ingezet met als doel het vergroten van invloed. Logisch. Je wilt er bepaalde effecten mee bereiken. Meer klanten, meer verbinding, andere koers… Maar het feit dat beïnvloeden het doel is, maakt het vertellen van het verhaal gelijk ook niet ongevaarlijk.
Een verhaal goed vertellen vergroot je mogelijkheid tot beïnvloeding, maar daarmee ook je macht. Dat betekent dat je je verantwoordelijkheid moet nemen. Want je kunt met hetzelfde middel mensen manipuleren. In je eigen belang. Om iemand geld afhandig te maken, iemand te ontslaan, mensen angst aan te jagen of mensen om de tuin te leiden. Kijk maar wat er nu in de politieke campagnes gebeurt.
Aan de andere kant: een goed verhaal ‘goed’ vertellen kan mensen in hun kracht zetten en de weg wijzen. Het kan perspectief bieden en hoop. Het kan enthousiasme teweeg brengen en mensen aanzetten tot handelen.
Wat betekent dat eigenlijk voor de Corporate Story?
De 7 wetten voor een goede corporate Story
1. Er zit een duidelijke belofte in. Het verhaal helpt de mensheid en de wereld een beetje vooruit. Het vertelt hoe we er een betere en gezondere, duurzame wereld van kunnen maken. Het verhaal is daarom idealistisch en visionair en biedt hoop. (En het zet niet aan tot haat, angst of onverdraagzaamheid)
2. Het verhaal is anekdotisch, beeldend en specifiek, met voldoende beelden en details, zodat de verbeelding van de luisteraar (lezer) wordt gestimuleerd. (Het generaliseert niet, het kent geen abstracties)
3. Het verhaal volgt narratieve wetmatigheden. Dat wil zeggen: er is een held, een obstakel wat geslecht moet worden, een begunstigde partij en een Hoger Doel.
4. Het verhaal vertelt een geschiedenis met een plot. Dat wil zeggen het vertelt een serie aaneengeregen gebeurtenissen die door hun ordening een betekenisvolle samenhang krijgen.
5. Het verhaal kan kort en simpel worden samengevat. Het past makkelijk op 1 A4tje. Een te lang uitgesponnen verhaal verveelt de luisteraar of lezer. Het betekent dat het nog onvoldoende pointe (of plotstructuur) heeft.
6. Het verhaal is uniek en tegelijkertijd universeel. Dat wil zeggen: op het eerste gezicht is dit een nieuw, authentiek en volstrekt origineel verhaal, maar als je beter kijkt, zie je dat het een universeel oermotief kent. Bijvoorbeeld: hoe slimheid het wint van domme kracht, of hoe vele handen het werk lichter maken, hoe boontje om zijn loontje kwam of hoogmoed voor de val…
7. Het verhaal is menselijk, herkenbaar en humoristisch.
Verhalen kunnen je om de tuin leiden of je tot een mak schaap maken. Daarom rust er een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de verhalenmakers. Macht die niet verankerd zit in een groot gevoel van verantwoordelijkheid of die niet gereguleerd wordt door ethiek kan eindigen in een verhaal zoals dat van Eva en de slang. De slang plant de twijfel in haar hoofd en daarmee verjaagt hij haar uit het paradijs. Maar denk ook aan het verhaal van Macbeth, van Icarus, van koning Midas. Zo veel verhalen die ons waarschuwen voor het gevaar van mooie praatjes.
Wil je meer weten over hoe je verhalen vindt, componeert en vertelt op een manier dat je mensen vooruit help en in hun kracht zet?
Hoe je zo’n verhaal vindt en componeert kun je leren. Meer hierover op het volgende blog. Of kijk vast op