Het Weeskind wordt geactiveerd bij moeilijkheden, gebrek en gemis en leert dat veiligheid betrekkelijk is en realisme geboden is. Het kind ontdekt dat er een scheiding is tussen het ik en de ander. De schok die dat oplevert, leidt tot een overlevingsstrategie en bepaalde emoties gaan nu ondergronds. Het Weeskind leert je hoe je je moet aanpassen, vertelt wat je moet doen om erbij te horen, hoe je aan een bepaald beeld kunt voldoen, en hoe je als gevolg daarvan bepaalde kwaliteiten moeten opofferen. Het Weeskind zet aan tot pleasen en leert situaties te vermijden die pijn doen.
Valkuil: Slachtofferschap, anderen de schuld geven. De oorzaak buiten jezelf plaatsen, pleasen.
Plotvraag: Zal het lukken gezien, erkend en geliefd te worden?
Basisplot: De plot van het weeskind
Dit is de plot van het Weeskind en die begint altijd met een situatie waarin er sprake is van eenzaamheid, armoede, ziekte, slachtofferschap, verraad, pesterijen. Dat wordt meestal veroorzaakt door een gebrek aan sociale cohesie, familie, overheidssteun. De plotvraag is dan ook: zal het lukken vertrouwen te hervinden en erkenning te krijgen? Zal die hulp zich aandienen? Kort gezegd: overleeft het Weeskind al deze ellende?
Het lelijke jonge eendje, Assepoester, Josef, de dromer, Jane Eyre, Aladdin en de wonderlamp, Slum Dog Millionaire, Het meisje met de zwavelstokjes, De Onderwaterzwemmer, Hans en Grietje, Ali B.
illustratie: Esther Malaparte
In het boek Het verhaal van je leven worden deze archetypen behandeld als innerlijke gidsen op je levensreis.