Wachten op Calliope

Inspiratieloos?

Ik ben met een boek bezig en loop vaak vast. Dan weet ik het even niet meer, vind ik alles wat ik geschreven heb stom en aanmatigend.

‘Ik wacht op Calliope’, roep ik dan. Calliope is een van de negen muzen en dochter van de oppergod Zeus. Haar naam betekent ‘met de mooie stem’ en ze is de muze van het heldendicht, de filosofie en de retoriek. Haar attributen zijn: een schrijfstift, een schrijftafel, een perkamentenrol en een bazuin.

Toch weet ik dat ik niet moet gaan zitten wachten op Calliope. Die gaat mijn writersblock niet voor me oplossen. Dat weet ik best.

Calliope leert ons namelijk: schrijvers schrijven gewoon. Iedere dag. Inspiratie of geen inspiratie. Punt. Ze hebben een tafel, een pen en papier… of een computer. En ze schrijven gewoon.

Veel mensen zeggen: ooit ga ik een boek schrijven! Maar eerst moet ik… de was ophangen, de hond uitlaten, wachten tot de kinderen weer naar school zijn, stom werk doen tot ik met pensioen ga. Of ze zeggen: ik heb geen schrijfplek, ik heb geen tijd, ik heb geen inspiratie.

De tip die ik altijd geef is:

Wacht niet op de muze, begin gewoon, schrijf elke dag, waar je maar kunt. Aan de keukentafel, op de rand van je bed, op een bankje in het bos, schrijf stom, schrijf lelijk, schrijf kort, schrijf lang, schrijf over vroeger, over morgen, over je opa,  over het meest gênante, het meest obligate het meest saaie… maar schrijf, schrijf, schrijf…

Dit geschreven hebbende… ga ik weer verder aan mijn boek.

Meer weten over waar mijn boek over gaat? Houd dit blog in de gaten… Binnenkort onthul ik een en ander.

 

c.v. of levensverhaal?

Hoe schrijf je je levensverhaal? Het komend jaar ga ik voor Uitgeverij Atlas weer een boek schrijven voor de Schrijfbibliotheek. Het zijn schrijven van een autobiografie is fascinerend en tegelijk complex proces. Want waar gaat jouw leven eigenlijk over? Wat zijn belangrijke momenten? Waar ging je de mist in? Wat heb je geleerd? Is er een rode draad? Zijn er terugkerende thema’s? Hoe begin je?

Als je besluit het verhaal van je leven op te tekenen is het goed te bepalen wat je precies wilt en waarom. Een ding staat vast… je levensverhaal is geen opsomming van feiten, zoals vaak in een c.v. Wislawa Szymborska maakt in onderstaand gedicht duidelijk waarom.

Het schrijven van een c.v.

Een gedicht van de Poolse dichteres en nobelprijswinnaar Wislawa Szymborska (1923-2012)

Wat moet je doen?
Je moet een aanvraag indienen
en bij die aanvraag een c.v. insluiten.

Ongeacht de lengte van het leven
moet het c.v. kort zijn.

Bondigheid en selectie zijn verplicht.
Vervang landschappen door adressen
en wankele herinneringen door vaste data.

Van alle liefdes volstaat de echtelijk,
en van kinderen alleen die welke geboren zijn.

Wie jou kent is belangrijker dan wij jij kent.
Reizen alleen indien buitenlands.
Lidmaatschappen waarvan, maar niet waarom.
Onderscheidingen zonder waarvoor.

Schrijf zo alsof je nooit met jezelf hebt gepraat
en altijd ver uit je eigen buurt bent gebleven.

Ga zwijgend voorbij aan honden, katten, vogels,
rommeltjes van vroeger, vrienden, dromen.

Liever de prijs dan de waarde,
de titel dan de inhoud.
Eerder nog de schoenmaat dan waarheen hij loopt,
hij voor wie jij doorgaat.

Daarbij een foto met één oor vrij.
Zijn vorm telt, niet wat het hoort.
Wat hoort het dan?
Het dreunen van de papiervernietigers.


Nepnieuws en geloven in jezelf

2017 was het jaar van het nepnieuws, van #metoo, van schandalen die aan het licht kwamen, van Trump die president werd, van onverdraagzaamheid. Het was volgens de Chinezen het jaar van de Haan… en ja, het gaf inderdaad heel wat gekraai, gekrakeel en gekakel, vooral op Twitter, dat langzamerhand gaat lijken op een heus schavot op een middeleeuws plein waar mensen terecht worden gesteld.

Lees meer

De diepte in om je eigen stem vinden

‘Now that my ladder’s gone/ I must lie down where all the ladders start/ In the foul rag and/ bone shop of the heart.’ – Yeats
Ik begeleid A. bij haar schrijfproces. A. heeft een roman in haar systeem, een verhaal wat eruit moet. Ze vertelde me dat het personage waar ze over schreef van de ene dag op de andere een eigen leven begon te leiden. Na heel veel gezoek, geploeter en omwegen was het ineens zover: het hoofdpersonage deed dingen die A. niet bedacht had van te voren. Zo ontmoette ze een man in een restaurant en begon met hem een affaire. A. was hier zo door onthutst dat ze zich een dag lang geen raad wist. Dit had ze niet bedacht, maar het was wel vreselijk spannend. Omdat het personage over wie ze schreef gebaseerd was op haar eigen leven, voelde ze zich zelfs schuldig naar haar man. ‘Het leek wel of ik zelf vreemd ging’, zei ze.
‘Wanneer het karakter in je verhaal het overneemt zit je goed. Dan heeft de innerlijke stem de ruimte gekregen en kun je de diepte in. Het ‘wilde’ schrijven kan beginnen. Het is het teken dat de ‘daimon’* dichterbij is gekomen en gaat samenwerken met de schrijver’. Dit vertelt Clarissa Pinkola Estes op een van haar audio cd’s over creativiteit.
Als we de gaten of poorten van de cultuur, ons normbesef en ons ego-bewustzijn kunnen openen of kunnen omzeilen, staat er een lieve creatieve engel op je te wachten of een gevleugeld wezentje, of een geestige dwerg of verzin het beeld wat je wilt.
Deze wezens representeren een verhoogde staat van intuïtief bewustzijn over wat je zou moeten schrijven of vertellen of doen. Het zijn energieën diep in ons die ons wijzen op de oneindigheid van onze creatieve vermogens. Als we maar vertrouwen op die stem en ons niet laten zeggen hoe het hoort of wat we zouden moeten schrijven.
Als je je geblokkeerd voelt, heb je meestal de neiging het bijltje er bij neer te gooien en in het slechtste geval jakker je verder over de desolate woestenij waar niets groeit en bloeit. Het probleem is te groot het obstakel te ingewikkeld, het lijkt een onbegonnen toestand. Maar je zou ook kunnen zeggen: de standaardmethode werkt niet meer. Dus moet je op zoek naar een andere methode. Begin met ontspannen, kijk eens een hele andere kant op. Laat los, maak een lange wandeling, ga in bad. Mij helpt mediteren of automatisch schrijven of een bezoekje aan de HEMA.
Wat je daarmee bewerkstelligt is dat de aandacht naar binnen gaat of juist wat wijder wordt zodat goed invallen en inspiratie weer hun gang gunnen gaan. Dan kun je zomaar die hele prettige wijze stem in jezelf gaan horen.
Wel merk ik dat het een beetje taboe is voor sommige verhalenvertellers of schrijvers om over die innerlijke gids te praten, want je wordt al snel als een tikje gestoord gezien.
Maar inspiratie, creatie, het vertellen en vinden van mooie verhalen is voor ons allemaal beschikbaar. We moeten alleen trucjes verzinnen om het ego omzeilen en te oefenen met schrijven, creëren en fantaseren zonder restricties. Daarvoor moeten we veiligheid, controle en aanvaardbaarheid niet meer als norm laten gelden. Maar risico’s nemen.
En hoe doe je dat? Door dóór te schrijven. Ook al lijkt het nog nergens op. Vertrouwen dat je die stem gaat horen. Begin gewoon, schrijf door, oefen, experimenteer. Op een zeker moment kom je vanzelf in contact met een wijs en vriendelijk en creatief wezen dat in het landschap van verhalen leeft.
Write on!

*Demon of Daimon: Er zijn in de loop van de tijd vele termen voor ‘roeping’ bedacht. De Romeinen noemden het genius, de Grieken ‘daimon’, de Christenen je beschermengel, de oude Egyptenaren Ka, voor anderen is het Vrouwe Fortuna en voor volken die het sjamanisme beoefenen is het je geest, je adem-ziel. Voor anderen is het je bron of je Hogere Zelf. Maakt niet uit hoe je het noemt. Al noem je het Mickey Mouse, Het is iets wat je af en toe een zetje geeft in de juiste richting. Het herinnert je eraan wat je graag doet, waar je hart van open gaat, wat bij je past en waar je energie van krijgt.