Miebo

Personage van het jaar

door



Time Magazine kiest ieder jaar ‘de Persoon van het jaar’. De onderscheiding gaat naar de persoon die volgens Time de meeste invloed heeft gehad op de gebeurtenissen in het voorbije jaar.


Dit jaar is er een onpersoonlijke persoon, gekozen: de Demonstrant. 


Eerdere winnaars waren Barack Obama, George W. Bush, ‘jij’, Paus Johannes Paulus II, Lech Walesa, John F. Kennedy, de Hongaarse vrijheidsstrijder, en Adolf Hitler. 


Maar dit jaar dus de Demonstrant. De Demonstrant heeft volgens Time het beeld van 2011 nadrukkelijk bepaald. Overal ter wereld gingen mensen de staat op.



Op de cover van de Time staat een vrouw met een doek voor haar mond en een bontmuts op. Je kan hier uit opmaken dat het een symbolische weergave is. De doek is geen Hijab, maar beschermt tegen herkenning of rook. De bontmuts verwijst naar iets anders. De kou in Rusland? 


Time Magazine verkiest met regelmaat onpersoonlijke personen van het jaar. In 1966 was dat de Babyboomer, in 1975 De Vrouw en in 1982 was het de Computer. 


Times kiest in zo’n geval niet voor een individuele persoon, maar voor een archetype, een oermodel dat ten grondslag ligt aan iets groters, een beweging, een herkenbare kracht. Zo’n oerbeeld heeft talloze varianten. Het staat voor iets en er zijn talloze verhalen over te vertellen. 


Het hoofdartikel van Time verwoordt het zo: ‘Een massaal en effectief straatprotest was wereldwijd een oxymoren, tot het – plotseling, schokkend genoeg – precies een jaar geleden de doorslaggevende kracht van onze tijd werd. En de demonstrant opnieuw de maker van geschiedenis werd.’

Het begint met een bijzonder verhaal. In december 2010 stak de Tunesische fruitverkoper Mohamed Bouazizi zichzelf publiekelijk in brand. Drie weken nadat hij zichzelf overgoten had met verfverdunner, stierf hij aan zijn verwondingen. Tien maanden later werd de Libische leider Khadaffi, die zich als een als een rat in zijn hol had verschanst, gepakt. 


De individuele, wanhopige actie van de kleine fruitverkoper zette honderdduizenden in beweging en leidde tot de val van een megalomane tirannieke schurk. Dat is het verhaal wat er achter zit.


Daarom resoneert het beeld van de Demonstrant op de cover met iets wat veel groter is. Het toont ons hoe een individuele, heldhaftige – maar tragische – actie de loop van de geschiedenis kan veranderen. En het resoneert met de protesten die we het afgelopen jaar over de hele wereld hebben gezien, die op Wall Street, de protesten in Rusland tegen de stembusfraude, het Tahirplein en al die andere protesten.


De Demonstrant op de cover van Time is een personage. Hij maakt zich los uit de bange murw geslagen massa en roept om een socialer, eerlijker, rechtvaardiger, democratischer tijdperk. Hij schreeuwt: weg met de hebzucht, de tirannie, de alleenheersers, en heeft een visioen van een betere, eerlijker, schonere, zorgzame wereld. Een wereld waar afgerekend wordt met corruptie en egoïsme.

De keuze voor de Demonstrant op de cover is niet het bewijs dat het een slap jaar is geweest, zonder aansprekende leiders of figuren. Het toont eerder dat we met een grotere kracht te maken hebben gehad en misschien wel een omslagpunt hebben bereikt. 

Waren het niet de Maya’s die voorspeld hebben dat in 2012 alles anders wordt?


Dit weekend overleed Vaclav Havel. De toneelschrijver en voormalig president van Tsjechië bracht het ooit zo onder woorden: ‘Ik denk dat er goede redenen zijn om te stellen dat het moderne tijdperk ten einde is. Veel dingen wijzen er vandaag de dag op dat we door een overgangsperiode heen gaan – het lijkt erop dat iets aan het verdwijnen is en dat iets anders een pijnlijke geboorte doormaakt. het is alsof er iets aan het afbrokkelen is, in verval raakt door zichzelf uit putten, terwijl iets anders – vooralsnog vaags – uit het puin oprijst.’







WOW-stories

door


De hotelketen het Ritz Carlton wil de gasten graag ‘koninklijk’ ontvangen en bedienen. Iedere werknemer  – van ober tot kamermeisje, van portier tot schoonmaakster –  ziet het als een persoonlijke missie voor iedere gast een uniek en memorabel verblijf te creëren. En niets gaat hen daarin te ver…
Zo arriveerde er eens een jong gezin in het hotel op Bali. De ouders hadden speciaal voor hun jongste zoon – die op een speciaal dieet was – eieren en melk meegenomen. Maar bij aankomst bleek de melk zuur en de eieren gebroken. De manager en zijn staf waren behulpzaam en doorzochten de hele stad, maar konden nergens melk en eieren krijgen. Maar een medewerker herinnerde zich dat er in Singapore een speciale winkel bestond die deze producten verkocht. Toevallig woonde zijn schoonmoeder in Singapore. Hij belde haar op en gaf haar de verlangde items door en vroeg haar naar Bali te vliegen om ze af te leveren. En dat gebeurde. De familie was het management zielsdankbaar en vertelde dit verhaal uiteraard aan iedereen die het maar horen wilde.
Iedere dag, overal ter wereld, in iedere vestiging van het Ritz Carlton, beginnen de werknemers van het hotel met een korte meeting van 15 minuten. De meeting staat bekend als ‘line-up’. Voordat huishoudelijke taken worden besproken worden eerst WOW-stories uitgewisseld: klantverhalen en belevenissen die het koninklijke verblijf en de uitmuntende gastvrijheid aantonen.
De verhalen bekrachtigen de bedrijfscultuur en inspireren de medewerkers. Tijdens de ‘line-up’ leest iemand een zogenaamde WOW-story voor. En zo’n WOW- story wordt vervolgens per mail gedeeld met alle andere vestigingen in de wereld. Dus de ober in Boston hoort hetzelfde verhaal als de conciërge op Bali. 

Een geweldig staaltje van interne en externe branding.
Bij Independer.nl hebben we onlangs een vergelijkbaar traject in gang gezet. We zijn begonnen met het verzamelen van verhalen, typische Independer-verhalen over het werken bij Independer, grappige anekdotes over collega’s, over de bedrijfscutluur, typische klantverhalen over hoe de klanten benaderd worden. Kortom verhalen over welke waarden er geleefd worden: eerlijk, recht door zee, no nonsens, collegiaal en behulpzaam. Op dit moment worden die verhalen gebundeld en vormgegeven in een mooi boekje. 
We weten het zelf heel goed: we hebben de neiging producten en bedrijven aantrekkelijk en geloofwaardig te vinden als er een goed verhaal aan kleeft. Een mythe mag ook. We kopen liever verhalen dan producten. Dat is in een recent onderzoek van het New Yorkse onderzoeksbureau 3DAccountability, in samenwerking met CoolBrands onlangs aangetoond.

http://www.marketingonline.nl/nieuws/bericht/onderzoek-storytelling-verdubbelt-koopintentie/#.TrfVrcDlLm0.facebook

 
Het loont dus om als bedrijf of als ondernemer te investeren in STORYTELLING als je je product of je dienst onder de aandacht wilt brengen.
Als het je lukt de informatie die je kwijt wilt in een goed verhaal te verpakken, triggert dat de emotie en de verbeelding en daarmee de rechterhersenhelft (linkerhelft: feiten en logica, rechts:

verbeelding en emoties). 

Niet alleen wordt de merkbeleving en het (koop)gedrag beïnvloed, maar verhalen reizen ook verder en worden doorverteld. Wat wil je nog meer…

Het vertellen van een goed verhaal biedt daarom veel kansen voor merken, ondernemers en organisaties in een tijd waarin klassieke communicatie, zoals reclame, steeds minder goed werkt. Want wat worden we moe van schreeuwerige boodschappen, opdringerige verkopers. We willen iets wat aankomt, wat echt is, wat beklijft en wat geloofwaardig is.


Maar hoe kom je aan een zo’n verhaal? Maar wat is eigenlijk een goed verhaal? Hoe vertel je het? En hoe zorg je dat het doorverteld wordt?

Ontdek en vertel je eigen WOW-story!

May the force be with you

door


Het centrale thema in Star Wars is de eeuwige en universele strijd tussen goed en kwaad. In die strijd wordt  een mysterieuze kracht opgevoerd genaamd ‘The Force’. Sommige personen zijn in staat The Force  te gebruiken voor eigen doeleinden, zoals het vergroten van hun persoonlijke vaardigheden en anderen zetten deze kracht in voor negatieve doelen. Je zou kunnen zeggen dat The Force staat voor het onbewuste zelf, de bron, het enorme creatieve potentieel dat ons altijd de weg zou kunnen wijzen als we er niet zo vaak van afgesneden zouden zijn.
Van kunstenaars en creatieve mensen is bekend dat makkelijk kunnen tappen uit die bron, als ze zich openstellen. Maar dat is niet alleen weggelegd voor kunstenaars en creatieven. Iedereen kan die bron aanboren, ook in het gewone werkende leven.
Hoe dat proces werkt is niet zo heel mysterieus als het lijkt. Het is gewoon de werking van het brein. Om de rauwe energie die in ons creatieve onbewuste aanwezig is te begrijpen moet het worden vertaald in een vorm die onze bewuste geest kan begrijpen. Verhalen en beelden helpen in dit proces.
Verhalen en mythes, oude Griekse tragedies, grote films, maar ook onze dromen en eigen fantasieën helpen ons te communiceren met deze bron omdat ze gebruik maken van metaforen. De symbolische taal sluit haarfijn aan bij dat creatieve onbewuste.
Nu is het zo dat we geregeld op ons pad het contact verliezen en ons afgescheiden, eenzaam en zoekend voelen. Dan is het zaak het contact met het creatieve onbewuste dat alles weet, te herstellen. De vraag is: hoe doe je dat? Hoe onderhoud je het contact met die creatieve bron? Daar zijn uiteenlopende technieken en manieren voor. De een mediteert, de ander loopt uren door het bos, een derde schrijft.
Ikzelf begin bijna iedere morgen met het schrijven van drie of vier bladzijden in een schrift. Dat heb ik geleerd van Julia Cameron. In haar bekende boek ‘The Artist Way’ stelt zij dat de ‘ochtendpagina’s’ het voornaamste instrument vormen bij het herstellen van de het contact met de creatieve bron. Hiermee ontmasker je de negatieve, kritische, weigerachtige, terughoudende, rationele criticus die jou influistert dat je het maar beter niet kunt doen, die jouw talenten in twijfel trekt, die je in je slachtofferrol houdt of die je woede in stand houdt. 
Het schrijven werkt uitstekend, het geeft me veel inspiratie en ideeën en ik het raad het altijd iedereen aan. Koop een dik schrift en schrijf iedere ochtend, voor of na het ontbijt drie pagina’s helemaal vol. Het maakt niet uit waarover. Begin met te beschrijven hoe je je voelt, waar je zit, waar je aan denkt, wat je dwars zit; spit een thema uit, schrijf je verlangens op. Het hoeft nergens aan te voldoen, het mag slecht geschreven zijn. Niemand zal het lezen, het is alleen een instrument. Stel vragen, vertel jezelf wat je dwars zit… Ook al ben je geen schrijver, deze techniek is heel behulpzaam is als het gaat om het onderhouden van het contact met je ‘wezen’ en het bevorderen van de creativiteit. 
Stephen Covey schrijft: ‘Schrijven is een psycho-neurale activiteit, waarmee je een brug kunt slaan tussen het bewuste en het onbewuste’. Door schrijven wordt je gedachtewereld uitgekristalliseerd. Maar je kan natuurlijk ook je eigen manier vinden. 
Zwemmen, hardlopen, pianospelen of mediteren. Om contact met The Force the onderhouden.

Aanrijding met een persoon

door


Het treinpersoneel stond de stroom passagiers met bestemming Utrecht op de kop van het perron in Den Haag op te wachten.
‘Deze trein rijdt niet’.
‘Wat nou weer?!’, mopperde de gefrustreerde meute.
‘Stremming? Storing?’
‘Aanrijding met een persoon…’
Doink. Dat kwam aan.
‘U kunt via Rotterdam of via Leiden reizen’.
Een aantal reizigers stond er ineens besluiteloos en verweesd bij. Hun aktetassen bungelden zwaar aan hun schouders.
Een vrouw verhief haar stem.
‘Waarom moeten ze altijd voor de trein moeten springen als ik naar huis moet!’
De omstanders draaiden zich geschokt in haar richting en bij een van de conducteurs leek iets in het hoofd te knappen.
‘Dat mag u niet zeggen.’ Het kwam er hard en fel uit.
De vrouw keek hem spottend aan en vond dit genoeg aanleiding om er nog een schepje bovenop te doen. Waarom ze dat niet zou mogen zeggen… dat zij ook zo haar problemen had… dat ze niet met die van anderen geconfronteerd wenste te worden. Egoïstische kutgasten…
De conducteur, plotseling bleek, keek haar ontzet aan. Het gemopper van de omstanders verstomde.
De vrouw spuwde haar laatste gal en liep schreeuwend weg.
Wij, de overgebleven passagiers keken naar de conducteur.
Hij stamelde: ‘Zoiets zeg je niet. Dat mag niet. Mijn collega’s zijn nu hard aan het werk om… ik heb dit nu een paar keer meegemaakt. Het is het meest verschrikkelijke wat je kunt meemaken’.
Hij kwam er niet goed meer uit.
En toen gebeurde het. Een wolk van liefde en mededogen omringde plotseling de kleine man. Zag ik tranen in zijn ogen?
Ik dacht aan de persoon die het op deze laatste stralende oktoberdag voor gezien had. En de impact die zijn gruwelijke daad op de gemoederen hier op dit perron had.
Ik zag de passagiers in de gestrande trein voor me.
En de collega’s van de conducteur die nu met een afschuwelijk werkje bezig waren.
En de boze vrouw
De ontdane blik van de conducteur
En ik herinnerde me een tekst van Maya Angelou die ik die dag gelezen had.
‘I’ve learned that you can tell a lot about a person by  the way he or she handles these three things: a rainy day, lost luggage, and tangled Christmas tree lights.’
En ik voeg er aan toe: …of een aanrijding met een persoon.
MB oktober 2011

Nieuw boek in aantocht

door


Deze zomer heb ik hard gewerkt aan mijn nieuw te verschijnen boek. 

Elk verhaal over een held begint met een gevoel van onrust, een breuk met de status-quo. Je zoekt nieuwe uitdagingen in je carrière, of je team of afdeling mist een echte drive. Om weer open en enthousiast nieuwe wegen in te kunnen slaan, moet je ‘op reis’. Net zoals in mijn boek Storytelling in 12 stappen gebruik ik de Reis van de Held, een model van Joseph Campbell, als basis voor dit boek. Ik help je om oude patronen te doorbreken, nieuwe kansen te leren zien en nieuwe vermogens en creativiteit aan te boren. Persoonlijk, en in teamverband. Ook nu weer aan de hand van de Reis in 12 stappen, en met behulp van voorbeeldverhalen, vertel- en schrijfopdrachten en andere oefeningen.
Niemand wordt als held geboren – alleen door op pad te gaan, te ervaren en te groeien bereik je de heldenstatus. 
Het boek biedt een inspirerende methode om jezelf of je team/afdeling (verder) te ontwikkelen.

Het verschijnt in het najaar van 2011 of in januari 2012 bij Uitgeverij Business Contact. Noteer vast in je agenda!

Noch ein Weinchen…

door

Een paar weken geleden bezocht ik de film PINA van Wim Wenders over het leven en werk van Pina Bausch. Mijn god wat een film (overigens mijn eerste 3d film). Ik was altijd al een groot bewonderaarster van Pina. In de jaren 80 beleefde ik de eerste voorstellingen van haar in Carré, tijdens het Holland Festival. Café Muller hakte erin als een bijl.
Nog nooit had ik zoiets gezien. Ik huilde bijna de hele voorstelling. Zoveel schoonheid, zoveel bezetenheid had ik nog nooit gezien. Dit oversteeg dans, theater, beeldende kunst en was gewoon Hogere Kunst.

Ik zag de Sacre du Printemps (pure passie), maar ook Kontakthof (humor en erotiek) en ook Walzer (waanzinnig, absurdistisch en wonderschoon). Ik geloof dat het allemaal in Carré was. Later gingen we naar Wuppertal en zagen we Nelken (dansen tussen de anjers, mannelijke dansers in vrouwenjurken).
Pina Bausch veranderde mijn blik op de wereld, op kunst en op creativiteit. Ik wist niet dat zoiets mogelijk was.

Ga allemaal naar PINA. Waarom? Omdat het over bezieling gaat en pure inspiratie. En ook over hoe creatieve processen van alles van je vragen. Open mind, open hart, maar vaak ook keihard werken, oefenen, dansjes, loopjes, experimenteren tot je een ons weegt (en dat woog Pina zo’n beetje, vlak voor haar dood).
Het gaat over het leven en dood. Over de wereld vernieuwen en verrijken. Over balanceren tussen het grote alles en het grote niets. Over overgave en toewijding.

In Walzer zit een scène die nog steeds in mijn geheugen gegrift staat. Tegen de linkerpilaar van het podium in Carré, stond een danseres op haar hoofd. Ze wilde daar niet weg en zei met regelmaat:


Noch ein Weinchen und noch nicht nach Hause. 


Ik heb deze scène alleen in een andere variant teruggezien: een danseres wordt met tape tegen een pilaar bevestigd. (zie afbeelding)

De quote gebruiken wij hier in huis overigens nog steeds als we het erg naar ons zin hebben.

 

Roeping

door

Gisteren wilde ik – om weer opgeruimd en fris aan het schrijven te slaan – de stapels boeken op mijn bureau opruimen. (Wat een puinhoop kan je er van maken!) Ik begon met de boeken te ordenen en ze op hun plek terug te zetten in de boekenkast. Omdat ik merkte dat mijn boekenkast te vol was, haalde ik een lege wijndoos en smeet die vol met boeken die ik weg wilde doen.

Toen viel mijn oog op een boek van James Hillman, leerling van Jung en auteur van De Code van de Ziel. Ik opende het boek en zag dat ik daar ooit, jaren geldeden, driftig in onderstreept had. De kantlijn stond vol met uitroeptekens. Kennelijk had ik iets gevonden.

Dus pakte ik het boek, ging er even voor zitten en las over de zogenaamde de Eikenvrucht theorie.

De Eikenvrucht theorie gaat ervan uit dat iedereen een unieke identiteit in zich draagt, die erom vraagt geleefd te worden. Je zou kunnen spreken van een aangeboren beeld van je levenslot. Je persoonlijkheid is geen proces of ontwikkeling, je bent dat wezenlijke beeld. Dat beeld, inclusief al je talenten en vermogens en eigenschappen, is compleet aanwezig. Altijd, nu, morgen, gisteren.

Deze gedachte is gebaseerd op een oud idee. Plato zei al: ieder individu betreedt het wereldtoneel als een geroepene. Plato schreef dat in de Mythe van Er in zijn bekendste werk De Staat (Politeia).

Voor je geboren wordt kiest je ziel een beeld waarnaar geleefd gaat worden, een soort plotstructuur. Ook krijg je een daimon. Dit is je roeping, je metgezel en deze begeleidt je op je levensweg. Dat is nodig want zodra je geboren wordt ben je het beeld/de plot vergeten. Je daimon is de drager van je lot en zal je af en toe helpen herinneren wat je te doen staat, welke vermogens je kan aanspreken.

Er zijn in de loop van de tijd vele termen voor ‘roeping’ bedacht. De Romeinen noemden het genius, de Grieken je daimon, de Christenen je beschermengel, de oude Egyptenaren Ka, voor anderen is het Vrouwe Fortuna en voor volken die het sjamanisme beoefenen is het je geest, je adem-ziel. Voor anderen is het je bron of je Hogere Zelf. Maakt niet uit hoe je het noemt. Al noem je het Mickey Mouse, Het is iets wat je af en toe een zetje geeft in de juiste richting. Het herinnert je eraan wat je graag doet, waar je hart van open gaat, wat bij je past en waar je energie van krijgt.

De Eikenvrucht theorie nodigt je uit op een bepaalde manier naar je leven en je levensloop te kijken. Kijk eens naar je kindertijd om de eerste tekenen van de daimon in actie op te vangen. Wat is jouw roeping? Kun je je leven ermee in overeenstemming brengen?  En kun je heel nuchter beseffen dat bad luck, crises en drama gewoon bij het beeld horen wat je hebt gekozen?

Welke toevalligheden, impulsen in jouw leven gaven je een indruk van je roeping?

Een roeping kan worden uitgesteld, vermeden en met tussenpozen gemist of je volledig in beslag nemen. Maar hoe dan ook, uiteindelijk zal ze te voorschijn komen. Ze is veeleisend en wijkt niet.

Was het mijn daimon die me ertoe aanzetten de boeken op te ruimen en mij het boek van Hillman in handen te drukken? Het sluit namelijk allemaal naadloos aan bij het boek wat ik schrijf (de Held in je eigen verhaal).

Het creatieproces verloopt op mysterieuze wijze. Soms schrijf ik een dag achterelkaar waarbij het lijkt of de woorden en de zinnen en de betekenissen zo vanuit een onzichtbare bron via mijn vingers via het toetsenbord op het scherm verschijnen en mijzelf verrassen. Anderen keren is het ploeteren en herschrijven en soms gebeurt er iets schijnbaar toevalligs.

Dan is waarschijnlijk mijn daimon aan het werk.

Gedachten creëren de werkelijkheid

door
Oud Indiaas verhaal
Een reiziger verdwaalt en komt per ongeluk in het paradijs terecht. Er zijn daar wensbomen die al je wensen vervullen. Hij valt in slaap onder zo’n boom. 
Als hij wakker wordt denkt hij: ik zou willen dat ik iets te eten had.

En onmiddellijk verschijnt er het heerlijkste eten voor hem en eet hij naar hartenlust.

Nu nog een beker wijn, denkt hij en hop, daar heeft hij al een beker wijn in zijn hand. 
Dan begint hij zich zorgen te maken: Wat is dit?, denkt hij…
Is dit een droom? Zijn hier spoken die een loopje met me nemen?

En hup onmiddellijk verschijnen er griezelige spoken die hem bang maken. 

O, help denkt de man, nu maken ze me zeker dood…
En ze maken hem dood.

Follow your bliss

door


Het is zomer, buiten is het plakkerig warm en in de loop van de dag zal er noodweer over het land trekken.  Intussen schrijf ik aan mijn boek ‘De held in je eigen verhaal’, dat (als het goed is) in het najaar uitkomt bij Business Contact. Iedere dag weer een stukje. 

Dit is waar het over gaat:

Je schrijft je eigen levensverhaal. Daar ben je je misschien niet altijd bewust van, maar je bent de schrijver, regisseur en hoofdrolspeler in je eigen unieke filmscript.  Dat is begonnen in je vroege jeugd. Daar begon het verhaal en werd het thema duidelijk. Later in je leven heb je je verhaal met grote regelmaat bijgesteld, je hebt er nieuwe karakters in geschreven, bepaalde karakters eruit gehaald en nieuwe uitdagingen of conflicten bedacht. Je bent van richting veranderd: je nam bijvoorbeeld ontslag, ging verhuizen of stopte met een studie. Dit deed je om je beter te voelen en om ruimte te scheppen voor iets nieuws. Soms heb je je verhaal een beetje laten sloffen en werd het saai of voorspelbaar, andere keren nam je misschien nodeloze risico’s. En er waren momenten dat je je machteloos of woedend voelde over wat zich voordeed. 

Net als in een echt verhaal heeft jouw verhaal een hoofdpersoon, en dat ben je zelf; in scenariotermen noemen we dat een protagonist of een held. Deze held heeft te maken met tegenstanders, dilemma’s, conflicten en obstakels. Jij schrijft in je verhaal hoe daarop gereageerd wordt. Laat je de held doen wat ervan hem verwacht wordt? Laat je hem wel eens van het pad afdwalen? Zit de held op de juiste weg? Wat gebeurt er als je hem met een fiks dilemma opzadelt?
De keuzes die jij hierin maakt, hoe je dat in je script verwerkt, dat alles kan ervoor zorgen dat jouw verhaal avontuurlijk, voorspelbaar, komisch of tragisch is. Wordt het verhaal zo geschreven dat de hoofdpersoon zijn doel bereikt en tot volle ontplooiing komt of wordt het een verhaal waarin iemand voortdurend zijn eigen behoeften negeert en zijn leven inricht naar wat anderen van hem verwachten? Wat voor lessen heeft de held te leren? Welk verhaal wil je eigenlijk schrijven?

Volgt jouw held (jij dus) zijn hart en durft hij tegen de stroom in te zwemmen? Heeft hij zijn doel helder voor ogen? Is hij bereid bepaalde zaken te offeren voor het (hogere) doel?

Zodra je je leven als een zelf gecreëerd script gaat beschouwen, waarin je zelf de hoofdrolspeler bent, je medespelers kiest en je eigen obstakels creëert om van te leren, gebeurt er iets wonderlijks. Het leven wordt leuker en je wint aan invloed. En waneer je dat toepast op zaken als  loopbaanplanning en de zoektocht naar zinvolle arbeid en persoonlijk leiderschap, kom je dichter en dichter en wat je ten diepste wilt -wat je hart je ingeeft- en wat jouw meest zinvolle bestemming is. 

En dat is precies de betekenis van de gevleugelde uitspraak van Campbell: Follow your bliss.


Boedapest

door

Afgelopen week was ik in Boedapest.
Na 30 jaar (ik was er eerder rond 1980) is er ongelooflijk veel veranderd. Niet alleen zijn alle stink-Trabantjes  uit het straatbeeld verdwenen, ook heeft de stad een waanzinnig westerse facelift gekregen zodat het met echt weer het Parijs van het oosten kan worden genoemd. Brede lanen, imposante gebouwen, voetgangersgebied met Gucci en Chanel. Heerlijk eten. Maar toch. Het land schijnt failliet te zijn. Dat voel je niet als je 5 euro (omgerekende forinten) voor een kopje koffie moet betalen. Lijkt echt Parijs wel. Maar het schijnt dat chirurgen er niet meer dan 350 euro per maand verdienen en als stukadoor moeten bijklussen. Het is me wat. Bovendien schijnen er nog steeds regeringsspionnen in alle appartement-gebouwen te wonen. Toen ik dat eenmaal gehoord had, keek ik iedereen twee keer langer aan. Is dit er een?

Waarom was ik er? Samen met een groep dierbare vriendinnen/collega’s gaven we een workshop aan alumni van een TA-opleiding (Intact). En waarover? Jazeker: de Reis van de Held.
Het internationale gezelschap hebben we ingewijd in de 12 stappen, onze persoonlijke verhalen verteld over de kenmerken van iedere fase om ze vertrouwd te maken met de gedachte dat we allemaal ons eigen script schrijven. Mooi.

Zo lieten we de mensen de Reis lopen.

Dat werkte erg goed. Zijn we nu in de Proloog of naderen we de Crisis? Dat soort vragen.
Het was een bijzondere dag.
Een van de kwesties was de volgende: in welke fase van de Reis van de Held bevindt Hongarije zich? Is dat de crisis? Of naderen we het punt van Dood en Wederopstanding?
De meningen waren verdeeld. Maar het was duidelijk dat de zon uit het leven van het land verdwenen was en dat het aankwam op offeren, inleveren en afzien. Tja.

Inmiddels ben ik weer thuis en werk aan mijn boek: De held in je eigen verhaal. Ik heb de hele zomer om te schrijven en ik verheug me er vreselijk op.
Dit blog zal ik gebruiken om mijn hart te luchten en vragen te stellen. Dit is er een:
Wie heeft er een mooi mentorverhaal voor me? Het mooiste zal ik gebruiken in het boek.

* een mentorverhaal is een verhaal over een gids, leraar, ouder, oom, tante… of role model die jou een moment van inzicht heeft bezorgd, je op je unieke talenten heeft gewezen of je cruciale lessen heeft geleerd. De mentor heeft daarmee de koers van je leven veranderd. Heb je zo’n verhaal? Stuur het me! Ben zeer benieuwd!

Ik hoor jullie graag

Groet Mieke

Casablanca

door



In een van mijn workshops kwam een filmstudent naar me toe. Ik had in de les verschillende films besproken en fragmenten laten zien uit As it is in Heaven, American Beauty, Festen, Magnolia, Six Feet Under en Mad Men. De student vroeg na afloop: heb je eigenlijk een lievelingsfilm? Ik vind dat altijd een rotvraag omdat ik zoveel films mooi vind, dus nee ik heb geen favoriet, zei ik, maar als je perse een antwoord wilt hebben, als je een pistool op mijn slaap zet: dan zou ik misschien zeggen: Casablanca.
Hij kijk me enigszins bevreemd aan. Casablanca? Waarom? 
Tja. Waarom is Casablanca een film die in ons collectieve geheugen gegrift staat? 
Is het vanwege de magie en aantrekkingskracht tussen Humphrey Bogart en Ingrid Bergman? 
Is het omdat we tot op het laatst in spanning zitten over de afloop? 
Komt het door de legendarische quotes? (‘Here is looking at you, kid’). Komt het door de legendarische muziek (‘As Time goes bye’.)  De urgentie van het verhaal tegen de achtergrond van de WO II? Dat speelt allemaal mee. Maar het is natuurlijk ook omdat we aan het einde ontdekken dat de hoofdpersoon – Rick Blaine- zijn particuliere belang opzij zet voor de grote zaak. Hij offert zelfs zijn grote liefde. Dat is ontroerend en onthutsend en groots. 


Grappig feit: toen ze de film aan het draaien waren, was tot op het laatst een alternatief einde mogelijk. Het script was nog niet af. Ter plekke hebben ze deze variant geschreven en uitgevoerd. De beste variant naar mijn gevoel.


Als je zin hebt om de film nog eens te bekijken kom dan aankomende dinsdag naar het Heerenstraattheater in Wageningen. Ik houd een korte inleiding en zal de film bespreken aan de hand van de bekende 12 stappen.


http://www.heerenstraattheater.nl/event_view.php?ID=64



De held in je eigen verhaal

door

De held in je eigen verhaal is de voorlopige titel van mijn nieuwe – nog voor een groot deel te schrijven – boek. Dat wordt dus weer een long hot summer. Het boek komt als het goed is in het najaar uit bij uitgeverij Business-contact. 

Vannacht heb ik in een halve slaap/waak toestand (de merels zaten in de dakgoot keihard te fluiten) voorbereidend werk gedaan. Globale opbouw, indeling van de hoofdstukken, bepaalde passages, voorbeelden uit de literatuur. Ik was er er al heel tevreden over. Alleen… vanmorgen toen ik echt wakker werd, was ik dat allemaal al weer vergeten en zag ik tegen het schrijven van dat boek waar ik zoveel in kwijt wil ineens als een berg op. Na de opwinding van ‘de oproep tot avontuur’ volgt ‘de weerstand en de weigering’ om het avontuur aan te gaan.
Toch wil ik het boek dolgraag schrijven. Het is prikkelend om je eigen leven te beschouwen als een verhaal, waarin je zelf de hoofdrol speelt, zelf het script schrijft en ook nog zelf de regie kan voeren. 
‘De Reis van de Held’ van Campbell helpt ons te realiseren wat we ten diepste willen (Passie), hoe we onze talenten kunnen inzetten en wijst de weg naar een zinvolle bestemming. Daarvoor moeten we obstakels  en demonen (innerlijke en uiterlijke) overwinnen, leren luisteren, het toeval een kans geven. 
Als je eenmaal in verhaaltermen – narratief –  hebt leren denken- (of mythosoof geworden bent), kijk je anders naar de wereld en het leven en gaat het op een ander  – dieper- niveau begrijpen. Verhalen bieden ons het wonder van de betekenisgeving
De benadering stelt je in staat om de held te worden in je eigen verhaal, en in dat van anderen. De Reis maakt het proces van persoonlijke groei en verandering inzichtelijk en toont waar je mogelijk het bekende moet loslaten om nieuwe mogelijkheden aan te boren. 
Wanneer je eenmaal inziet dat je je eigen levenscript schrijft, kun je makkelijker het beste maar ook de meeste creativiteit in jezelf naar boven halen. Dit geldt voor mensen persoonlijk maar ook voor creativiteit in organisaties.

James Bonnet (Stealing Fire from the Gods) schrijft: ‘Net als in een verhaal bereiden alle gebeurtenissen in iedere fase van ons leven ons voor op het spelen van een belangrijke rol in de wereld. De passages die we doorlopen bereiden het ego voor en trainen ons om het onbewuste materiaal dat in ons huist te benutten en de enorme kracht en het creatieve potentieel te absorberen en managen.’

Ik ga het boek doorspekken met tal van oefeningen, vertel- en schrijfopdrachten. Met als doel dat de lezers kunnen reflecteren op de keuzes die ze in hun leven gemaakt hebben en middelen in handen te geven om het levensscript zonodig te herschrijven. 

Zo en nu aan het werk, want er is nog veel te doen.

Een gewaagd verlanglijstje

door
In een van mijn trainingen over persoonlijk leiderschap zat laatst een jonge vrouw van halverwege de dertig. Ze zag er een beetje kleurloos en moe uit. Ze werkte al vijf jaar bij de belastingdienst en had van haar manager de opdracht gekregen iets te doen aan haar persoonlijke ontwikkeling.
Een van de eerste opdrachten die ik gaf, was het maken van een gewaagd verlanglijstje. Ik vroeg de deelnemers minstens 10 en zo mogelijk 50 dingen op te schrijven die je wel zou willen realiseren, beginnend met de zin: ‘Ik zou wel….’.
Er zijn mensen voor wie deze opdracht een peulenschilletje is. Zij schrijven moeiteloos de meest waanzinnige wensen op, variërend van een reis naar Antarctica, een soepfabriek beginnen, een huis bouwen, bungee jumpen, ontslag nemen, in een opera zingen tot een restaurant in Italië beginnen. Maar voor veel mensen is dit toch een lastige opgave. Zo ook voor deze jonge vrouw. Er kwam niets op papier. Ze wist het echt niet.
Het gevoel het niet te weten is in de reis van de held zo’n typisch geval van ‘het dorre land’. De held is vastgelopen en is het contact met zijn creatieve potentieel verloren. De held zal wakker gekust moeten worden. Er moet iets gebeuren en de opgave is de juiste snaar te raken zodat er iets in beweging wordt gezet.
Ik gaf – vooral voor haar – een andere opdracht: ik vroeg de deelnemers te vertellen over een topmoment uit hun leven. Na enig aarzelen had ze inderdaad een verhaal: ze had, in een grijs verleden, op de kunstacademie gezeten (we waren allemaal verrast en verbaasd) en had als eindexamenopdracht een mooie kleurige quilt gemaakt, waar ze veel lof voor geoogst had. Toen ze hierover sprak glansden haar ogen plotseling. Het leek wel of er iets ‘aangeraakt’ was. Na de middagpauze zei ze tegen me: ‘ik heb toch nog even een wensenlijst gemaakt’. En ze las me voor: wonen in Griekenland, met kleurige lappen en stoffen werken, een eigen zaakje beginnen. Ze straalde toen ze me aankeek.
En toen kwam alles in een stroomversnelling. Aan het einde van de training, een paar weken later, had ze emigratiepapieren voor Griekenland aangevraagd en haar ontslag genomen bij de Belastingdienst.
            Dit is natuurlijk een uitzonderlijk verhaal. Het gaat niet altijd zo snel. De held moet er klaar voor zijn. En dat was kennelijk bij haar het geval. Haar creatieve potentieel moest nodig weer ontsloten worden.
Een mooi voorbeeld van hoe deelnemers in een training wakker kunnen worden en zich realiseren dat er beweging in hun leven moet komen. De oproep tot avontuur heeft dan plaatsgevonden. 

Mythosofie – op zoek naar de wijsheid uit verhalen

door


Deze week genoten van het boek ‘ de onverzadigbare vrouw en de afwezige man’. Een uitgesproken en verrassende kijk van Lisette Thooft op de relatie tussen mannen en vrouwen door de eeuwen heen. Met een schat aan verhalen – oude mythen, sprookjes en volksverhalen-  schetst zij de strijd tussen de seksen. Een strijd die al eeuwen gaande is. We kennen het allemaal: mannen worden gek van lastige, bemoeizuchtige, claimende vrouwen en vrouwen omgekeerd van lakse, botte, slordige, egocentrische mannen. Maar het goede nieuws is dat we in de loop van de tijd wel een stuk beschaafder zijn geworden. Dat we elkaar beschaven. De draak (in de vrouw) en het monster (in de man) hebben we redelijk getemd.


Thooft noemt zichzelf mythosoof en deze benaming spreekt me gelijk bijzonder aan. Waar gaat het om? Mythosofie betekent letterlijk ‘de wijsheid van verhalen’. Mythosofie zal volgens Thooft in de toekomst ongetwijfeld een erkende discipline zijn.
Ik denk dat ook. Steeds meer mensen beginnen zich te interesseren voor symboliek, betekenisgeving en verhalen. En: wie in verhaaltermen –narratief –  heeft leren denken, kijkt anders naar de wereld en het leven. En gaat het op een ander  – dieper- niveau begrijpen. Verhalen bieden ons het wonder van de betekenisgeving.

Neem bijvoorbeeld de Japanse schrijver Kenzaburo Oë, winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur in 1994. Dit weekend stond er een interview met hem in het NRC Handelsblad. Hij zoekt naar de betekenis van de catastrofe in Japan. Wat de uitkomst van de ramp ook zal zijn, de betekenis laat niets aan duidelijkheid te wensen over. Het gaat er om dat we er lessen uit trekken, zo  legt hij uit. In de crisis die Japan op dit moment treft, komen op dramatische wijze twee verschijnselen samen: de kwetsbaarheid van Japan voor aardbevingen en de risico’s van kernenergie. Japanners hebben zelf de vernietigende atoomkracht ervaren destijds met het drama van Hiroshima. Laten ze nu niet aan hun tragische ervaring van destijds een ‘recept’ voor economische groei ontlenen. Dat zou betekenen dat ze niet van hun fouten hebben geleerd.

Het is duidelijk: Kenzaburo Oë denkt mythosofisch. Alleen iemand die de kracht van verhalen begrijpt, kan zoiets zeggen.

Mythosofie is: de wijsheid in verhalen vinden en daarmee betekenis leren geven aan dat wat zich in je leven en in de wereld voordoet. Van fouten leren. Dit helpt de menselijke beschaving vooruit.

Dat geldt ook voor de strijd tussen de seksen, schrijft Thooft. Oude scheppingsmythen vertellen ons dat vrouwen in de prehistorie het voor het zeggen hadden. Hoe is het zover gekomen dat mannen de baas werden? De biologie van man en vrouw zet hen al de hele geschiedenis tegen elkaar op. Ze dagen elkaar uit en prikkelen elkaar tot beschaving. En elke nieuwe beschavingsgolf bracht ons verder dan de vorige. Dat kunnen we leren uit de verhalen die er uit al die beschavingen zijn overgebleven.

Zo werken we aan de ontwikkeling van onze beschaving. Steeds als er genoeg mensen zijn die iets nieuws hebben geleerd dan is dat na verloop van tijd voor de gehele gemeenschap beschikbaar. Het bekende verhaal over de kritische massa.
Het begint altijd met een kleine groep voorlopers – helden- die iets nieuws ontdekken. Ze maken het zich eigen met veel moeite en opoffering. Voor de navolgers wordt het al makkelijker. En op een goed moment wordt het langzaam vanzelfsprekend en geaccepteerd.

Mijn oproep: laten wij mythosofen worden. Als we allemaal mythosofisch leren denken, kunnen we de beschaving op een hoger plan helpen.

Finding your voice – De mentor in the Kings Speech

door


Deze week eindelijk de Kings Speech gezien. 


Koning George VI  (gespeeld door Colin Firth die daar een Oscar voor kreeg)- moet als prins weleens een toespraak houden en vindt dat verschrikkelijk omdat hij stottert. Na een zoektocht langs allerlei verkeerde spraakleraren, belandt hij uiteindelijk bij de eigenzinnige spraakcoach Lionel Logue, mooi gespeeld door Geoffrey Rush. Deze ontpopt zich als een ware mentor en vriend van Bertie (zoals George door zijn intimi wordt genoemd) waardoor diens zelfvertrouwen sterk verbetert.

Als Bertie de nieuwe koning wordt – overigens zeer tegen zijn zin – wordt hij geacht nog meer in het openbaar te spreken. De radio is op dat moment het nieuwe massamedium en de Tweede Wereldoorlog staat op punt om uit te breken. Dankzij de lessen van Lionel (her)vindt Bertie zijn stem. Zijn toespraken zijn gedurende de oorlog een grote troost en steun voor het volk.

Het vinden van je stem, weten dat je iets te melden hebt, jezelf durven zijn, jezelf met al je fouten en gebreken accepteren en dus niet perfect hoeven zijn, dat zijn essentiële zaken die we als mensen eigenlijk allemaal moeten leren.  Het gaat helemaal niet om de particuliere anekdote, -het verhaal op zich is niet erg complex of diepgaand – maar om de herkenbare en universele reis van het kleine zelf naar het grote Zelf. Vandaar dat de film zo’n succes heeft. 

Finding your voice als een fundamentele en spirituele zoektocht. 

Al met al een mooi exemplaar van de heldenreis, waarin een krampachtige bange man zijn grootste angst recht moet aankijken; hoe hij die angst met de hulp van de mentor weet te overwinnen en zo vanuit zijn hart leert spreken dat hij  de gemeenschap verrijkt.

Geweldige rol overigens van Geoffrey Rush als mentor.

Zijn of niet zijn… Het wel en wee van onze mentale flipperkast

door

Hamlet vraagt zich in zijn beroemde monoloog af het beter is door te gaan met leven en de kwelling van het woedend lot te verdragen of… te sterven, te slapen. Hamlet speelt met de gedachte uit het leven te stappen. Eén dolkstoot en daarmee van alles af zijn. Ja, dat lijkt hem wel wat.

Hamlet wordt gekweld door zijn gedachten. Want niet alleen is het leven een zware last, dat wat daarna komt is ook onzeker en vervult hem met angst omdat hij het niet kent. Hamlet twijfelt. En hij voelt zich een lafaard omdat hij niet kan kiezen.

Twijfel en angst maken van ons lafaards. Kordaatheid, ondernemingslust en zwier worden om zeep geholpen door gepieker. Hoe vaak zitten we niet vast in onze kop met onze zorgen, angsten en twijfels. Door het getob en geneuzel lopen we voortdurend achter onszelf en de feiten aan óf we lopen er op vooruit.

Bij obstakels en conflicten willen we het liefst onder de dekens kruipen tot het voorbij is. Slapen is verblijven in een prettig niets. Waar niets van ons wordt verlangd, waarin we kunnen dromen, waarin de tijd geen rol speelt, waar onbegrensde mogelijkheden zijn. Juist als het leven lastig wordt, verlangen we naar dat koesterende niets.

Hoe veeleisender het leven, hoe rustelozer het verstand. Het flippert en fladdert heen en weer van verleden naar toekomst. En met deze dwangmatige activiteit worden bergen giftig afval geloosd in de vruchtbare grond van onze geest. Deze idiote flipperkast produceert bij een ‘normaal’ iemand zo’n 60.000 gedachten (plus bijbehorende gevoelens) per etmaal waarvan 95% betrekking heeft op het verleden en meestal negatief is. 

Deze tirannie lijkt op een grammofoonplaat die is blijven hangen. We herkauwen en herkauwen en de bijbehorende gevoelens die die gedachten oproepen laten je weten dat je nu niet gelukkig bent en dat geluk hoogstwaarschijnlijk ergens in een denkbeeldige toekomst ligt. Waarmee je jezelf natuurlijk voor de gek houdt omdat geluk nooit in de toekomst ligt.
Als het dan ook nog eens tegen zit en je hebt een zware tijd of je bent gestrest, hebt slecht nieuws ontvangen of er wordt druk op je uitgeoefend, kan het zijn dat je gedachten somber worden. Dat is vervelend want somberheid veroorzaakt een zware en tragere energie dan vrolijke en lichte gedachten. Als je dus niet oppast, zet je een negatieve spiraal in gang en beroven sombere gedachten de geest van zijn natuurlijke kracht en als het lang doorgaat verwonden ze je ziel.

Wat belangrijk is om te weten is dat datzelfde gekmakende brein tegelijkertijd enorm krachtig en creatief is. Er zijn voorbeelden van meesters in het verre oosten die met hun geestkracht hun hartslag kunnen vertragen, die weken zonder slaap kunnen of op een spijkerbed kunnen liggen zonder pijn te voelen. Er zijn nu wetenschappelijke experimenten die aantonen dat waar de gedachten gaan de energie volgt. Denk maar eens aan je linkervoet. Er stroomt onmiddellijk energie naar toe. Ook voorbij de fysieke grenzen. Gedachten zijn in feite allemaal deeltjes energie. Golflengte, vibratie. Als je blij bent en je hebt vrolijke gedachten of verliefde gevoelens, dan is je energie heel licht en schijnt een hoge trilsnelheid te hebben. In tegenstelling tot negativiteit en angst die de energie laten indikken en stollen.

Pessimistische, angstige of sombere mensen creëren daarmee een andere realiteit dan optimistische mensen, gewoon omdat ze hun leefomstandigheden anders interpreteren en waarderen. Hun overtuigingen over hoe het leven werkt is anders. Ze ontmoeten daardoor makkelijker negativiteit omdat het hun vibratie is. Het kan wekenlang slecht weer zijn, er kan een oorlog uitbreken, de omstandigheden kun je niet beïnvloeden, maar je mindset wel. Ook om die reden is het belangrijk meester te worden over je brein.
Ons brein regeert ons leven, maar kan nauwelijks bestaan zonder verleden en toekomst. Alleen het moment ‘Nu’ is bedreigend voor je verstand. Ga maar na… al die momenten dat je volledig opging in een activiteit, muziek, een vrijpartij, een meditatie, schilderen, schrijven. Al die momenten dat jezelf verloor, raakte het ik-besef op de achtergrond. Alleen op die momenten begint je verstand grip te verliezen.
Doe daarom dingen die je leuk vindt, en geniet iedere dag. Luister naar Ella Fitzgerald, speel die sonate van Beethoven, ga een half uur rennen door het bos. Spelen, ademen, bewegen… Dat stimuleert de dopamine en vergroot je innerlijke rust, je spontaniteit en je creativiteit. (Geluk dus!)

Wij, trotse bezitters van het omnipotente brein, hebben de opdracht de regie in handen te houden en ons niet gek te laten maken. Speel, schrijf, zing… om meester te worden over de tijd, over je brein en daarmee over je persoonlijke geluk.

‘Wat je ook kunt doen of droomt te kunnen, begin ermee. Stoutmoedigheid bergt genialiteit, kracht en magie in zich’. Goethe

De onderneming als olifant – de kracht van storytelling

door
De onderneming als olifant


de kracht van Storytelling

            ‘Wat is dat eigenlijk ‘storytelling in organisaties’, vraagt mijn zoon van 23, als ik met hem in een Amsterdams café, bij een goed gemaakte cappuccino, verslag doe van mijn meest recente avonturen.
            ‘Is dat ‘in’ of zo? Wat doe je daar eigenlijk?’
            Hij kijkt er een beetje besmuikt bij.
            Toen ik zo oud was als hij en net zo onafhankelijk, idealistisch en creatief, vond ik het bedrijfsleven verdacht (want kapitalistisch) en saai (kantoren en streepjespakken). Wij wijdden ons aan de kunsten en aten droog brood. Die tijd is al lang voorbij. Bedrijven zijn niet saai meer. Er zijn steeds meer organisaties, die de wereld echt mooier en beter willen maken met hun producten of diensten en niet meer alleen voor het geld gaan. Wij ontmoeten bezielde ondernemers en leiders die een bijzonder verhaal te vertellen hebben.
            Bezieling en passie, daar gaat het om in deze nieuwe eeuw en daar horen verhalen bij. Ik geef mijn zoon een aantal bekende voorbeelden: Denk bijvoorbeeld aan Ben & Jerry’s of aan Steve Jobs van Apple. Deze voorbeelden spreken hem uiteraard aan. Hij leest het boek ‘De hele olifant in beeld’ van Marja de Vries en maakt deel uit van een jonge onafhankelijke en creatieve generatie die weet dat de schijnzekerheden van de vorige eeuw met het materialistische en mechanistische paradigma als basis stuk voor stuk ontmanteld gaan worden. Het is een generatie die alleen nog maar die dingen doet die goed voelen of innerlijk kloppen. Niet zomaar een studie doen met het oog op de toekomst, maar de vraag stellen: wie ben ik in essentie en wat wil ik ten diepste?
            In het nieuwe wereldbeeld van deze jonge mensen gaat het om authenticiteit, om inspiratie, om ontwikkeling van bewustzijn, om flow en creativiteit. En niet langer meer om resultaat, geld, status. Wie ben ik, wat wil ik en waar ben ik naar toe op weg? En: klopt het wat ik doe?
            Deze vraag wordt niet alleen door jonge creatieven gesteld maar ook in toenemende mate door ondernemingen. Zelfonderzoek dus en verhalen uitwisselen over hoe we de wereld zien en wat ons drijft. Door die uitwisseling ontstaat niet alleen ruimte om te zien dat er ook andere perspectieven op de werkelijkheid bestaan, maar biedt ons ook de mogelijkheid onszelf te profileren. De verschuiving van het oude, ons bekende wereldbeeld naar het nieuwe wereldbeeld vindt plaats op basis van ‘wat werkt’ en ‘je hart volgen’.
            Het lijkt erop dat alleen waardegedreven ondernemingen en gepassioneerde ondernemers het redden in deze tijden van crisis. Al het oude stort in. In de vorige eeuw dachten we dat er geen ziel bestond, dat de levende natuur en de beschaving door toeval waren ontstaan. Maar langzamerhand komen we er achter dat de mens als bezield wezen in staat is tot zijn eigen werkelijkheid te creëren – als hij zijn unieke talenten inzet. 
            In dit nieuwe wereldbeeld past storytelling heel goed omdat we aan iedereen in de organisatie dezelfde vraag stellen. Wat is jouw verhaal? Het gaat niet meer om what is in it for me? Maar wat is jouw unieke bijdrage aan de wereld. Daar had Kennedy het in de vorige eeuw al over: ‘Don’t ask waht your country can do for you, but what you can do for your country’ . ‘Omdenken’, noemen sommige mensen dat.
            Om in dat nieuwe wereldbeeld mee te draaien is in eerste instantie zelfkennis nodig. Wie ben je, wat zijn je talenten en wat wil je ermee? Als je daar antwoord op kunt geven, heb je gelijk een authentiek verhaal en creëer je strategieën en scenario’s voor de gewenste toekomst.
            Wat wij in bedrijven doen is op zoek gaan naar de verhalen van mensen die samen deel uitmaken van een grote geheel, hun perspectief op de onderneming en hun toegevoegde waarde. Dat werkt verbindend en versterkend naar binnen en naar buiten. De verhalen vertellen haarfijn wie de organisatie in wezen is, wat de toegevoegde waarde is, maar ook waar de valkuilen liggen. Dus weg met al die geldverslindende adviseurs en dikke onderzoeksrapporten. Organiseer vertelsessies, huur een scenarioschrijver en klaar is de kees. Ik vertel hem van onze sessies bij Independer.nl, de Universiteit Utrecht, bij Duyvis Wiener en Bugaboo international. Onvergetelijke verhalen komen naar boven en die vertellen meer dan een rijtje kernwaarden.
            ‘En wat is het effect dan?’
            Tja, hoe leg je de functie, het effect en de beleving van storytelling uit? Dat is net zo’n vraag als: wat is een olifant?
            De oude soefieparabel, waar ook Marja de Vries in haar boek mee begint, legt die complexiteit goed uit: Er was eens een stad waar alle inwoners blind waren. Op een dag kwam er een koning met zijn hofhouding naar deze stad. Deze koning bezat een olifant, die hij gebruikte om ontzag af te dwingen bij de mensen.
De blinden popelden om de olifant te zien en een paar renden vooruit om te ontdekken wat het was. Ze betastten de olifant. De blinde die het oor aanraakte riep: ‘Het is een groot, ruw ding, zo groot als een tapijt.’ De andere blinde die de slurf vast had: ‘ Het is een rechte en holle pijp.’ Degene die een poot onderzocht zei: “Het is krachtig en stevig, zoals een pilaar.” 
Ieder van hen had op de tast een gedeelte van het lichaam van de olifant onderzocht. Maar geen van hen kon het geheel zien. Ieder vormde een eigen beeld van het geheel. Maar de optelsom van hun belevingen benaderde de werkelijkheid al een stuk beter. De olifant is de optelsom van alle verhalen over de olifant.
            Vertaald naar een bedrijf is de olifant de identiteit en de cultuur ineen. De olifant is de grote Corporate Story. En alle verhalen van iedereen die bij die olifant is betrokken, vormen samen het grote geheel.
            Dat is een fascinerend onderzoek. Het gaat om allerlei soorten verhalen: verhalen over hoe het ooit begonnen is, de verhalen van de oprichters, de pioniers, maar ook verhalen van nieuwkomers, van fiasco’s, van topmomenten, klantverhalen, toekomstdromen.
            Verhalen verzamelen uit het hart van een bedrijf of organisatie zorgt ervoor dat de mensen die in de organisatie werken het geheel beter gaan snappen, zich verbinden met de identiteit en de cultuur en gaan begrijpen wat de kracht en de unieke waarde van het bedrijf is.
            Als je alle verhalen onderzoekt komen er vanzelf thema’s, archetypes, oerdilemma’s naar boven drijven en die creëren samen de grote Corporate Story. Storytelling gaat nu juist niet over ‘meningen’, ‘bewijs’ en ‘feiten’ of slimme, schreeuwerige commerciële boodschappen. Het stimuleert leiders, werknemers, organisaties om met een open houding de identiteit (de essentie) en de cultuur te onderzoeken en op basis van al de verhalen tot inzicht te komen en daarmee zichzelf of het bedrijf goed te profileren.
            Storytelling is een totaalpakket voor interne en externe communicatie. Want als je weet wie je bent en wat je wilt, weet je ook wat je moet doen, welke werknemers je aan moet trekken en van wie je afscheid moet nemen en wat de volgende stap is naar de gewenste toekomst. Iedereen die deel uitmaakt van de grote olifant moet een gezonde cel of een goed functionerend deel van het grote geheel zijn.
            ‘En waarom vragen ze jullie eigenlijk?’ vraagt mijn zoon.
            ‘Omdat wij verhalenvertellers zijn en door de wol geverfd als het gaat om het creëren van plotlijnen, karakters, helden en omslagpunten.’ We hebben jarenlang kilometers gemaakt op langlopende dramaseries, toneelstukken, filmscripts en columns.  Wij weten dat een crisis in een verhaal noodzakelijk is en dat die kan leiden tot inzicht en innovatie. In feite is een bedrijf net een langlopende dramaserie: er zijn hoofdkarakters en bijkarakters, er zijn lange lijnen en korte lijnen, er zijn wetten en regels. De Corporate Storybible © helpt bedrijven de hele olifant in beeld te brengen dus.
            ‘Leuk’, zegt mijn zoon.
            Ik zie dat de besmuikte uitdrukking op zijn gezicht plaatsgemaakt heeft voor interesse.
            We bestellen nog zo’n perfecte cappuccino en een kort moment vraag ik me af welk bedrijf deze koffiebonen importeert en wat voor verhaal deze organisatie nu weer heeft.
Mieke Bouma (innessence – scenario-storytelling, training) en Marciel Witteman (Singelscripts- story productions) zijn facilitators Storytelling in organisaties. Beiden hebben een ruime ervaring in het schrijven voor tv, film, fictie en non-fictie en delen, naast de liefde voor schrijven, de passie voor het begeleiden, inspireren en coachen van mensen en bedrijven in hun ontwikkelingsproces. Mieke Bouma en Marciel Witteman hebben hun eigen expertise, maar ook jaren samengewerkt in de TV wereld.

tweedaagse masterclass storytelling&leiderschap

door
Voor managers en professionals die hun effectiviteit willen vergroten met behulp van storytelling, hebben Astrid Schutte van StoryVentures en Mieke Bouma de tweedaagse masterclass ‘Storytelling & Leiderschap’ ontwikkeld. In 2011 zijn er twee masterclasses: op 19 & 20 mei en op 6 & 7 oktober.
Mieke: Volgens mij belde jij mij ruim een jaar geleden op. Het was heel toevallig, want ik had net je boek herlezen. Ik dacht: Oh wat leuk! Want ik vind ‘Corporate Stories’ een heel goed boek. Helder en met prachtige voorbeelden.
Astrid: Ik mailde je omdat ik je naam was tegengekomen op internet op de site van Manfred van Doorn, die bezig is met leiderschap & films. Daar stond dat je ook corporate stories maakte. Dat vind ik interessant vanwege je scenarioachtergrond. Ik was zelf net gestart met een scenariocursus bij de Scriptschool en zag hoe beeldend scriptschrijvers moeten werken om een goed script te kunnen schrijven. Ik was benieuwd hoe dat in je aanpak terugkwam.
Mieke: We hebben vrij snel afgesproken te gaan praten bij ‘Zussen’ in Utrecht. Op onze eerste ontmoeting volgden er al snel meer. Het was steeds inspirerend. Ik had al snel het idee dat we op dezelfde golflengte zaten en dat we complementair zijn. Ik kom zelf uit de creatieve, intuïtieve dramahoek. Jij hebt een scherpzinnige geest en bent secuur en degelijk. Maar ik merkte ook  dat je een grote passie voor verhalen hebt.
Astrid: Mij trof je warme persoonlijkheid. Daarnaast ben ik altijd op zoek naar  manieren om mijn corporate story-trajecten verder te ontwikkelen en effectiever te maken. Volgens mij heb ik toen voorgesteld om samen een masterclass ‘Storytelling & Leiderschap’ te ontwikkelen. In de corporate story-trajecten die ik deed was ik er achter gekomen hoe belangrijk de rol is van leiders in een organisatie als het gaat om het verhaal van de organisatie te vertellen. Die inzichten wilde ik vertalen in een masterclass. Gelukkig zei je meteen ‘ja’. Waarom eigenlijk?
Mieke: Heel veel mensen hebben het over ‘de kracht van verhalen’ en dan klinkt het als een soort truc. Maar dat is het niet. Verhalen kunnen enorm helpen als je een bedrijf wilt transformeren tot een organisatie waar de mens centraal staat. Leiderschap zou moeten gaan over verhalen delen, luisteren naar elkaar, maken dat iedereen telt omdat je zo de voorwaarden schept voor succes. De tijden van top down-aansturing zijn voorbij. Omdat we in zo’n ingewikkelde maatschappij leven is zelfsturing en leiderschap, ook op de vierkante meter, belangrijk om te kunnen veranderen. Dat leiderschap wakker maken in iedereen die een verschil wil maken in de wereld, is mijn missie. Wat heb jij eigenlijk met leiderschap?
Astrid: Vroeger dacht ik dat leiders en managers identiek waren. Maar als journalist kwam ik ook veel managers tegen die geen leiders waren, maar vooral uitvoerders van wat hun bazen dicteerden. Ik had vaak een hekel aan de poeha waarmee de beroepsgroep zich soms omgeeft. Mensen die een heldere visie hebben en die goed kunnen uitdragen, zoals Barack Obama zijn leider omdat ze een verhaal hebben dat anderen inspireert. Dat verhaal nodigt anderen uit zich aan die visie te verbinden waardoor je samen doelen kunt bereiken die je alleen nooit zou kunnen halen.
kijk voor meer info op www.innessence.nl

review boek door Saskia Teppema

door
Boek: Storytelling in 12 stappen: op reis met de held
Auteur: Mieke Bouma
Waardering: een lekker leesbaar en leerzaam boek voor beginnende en gevestigde schrijvers en vertellers.

Ieder mensenleven zit vol verhalen. De meesten daarvan zitten verstopt onder de waan van de dag, oordelen over eigen zijn en kunnen, of tijdelijk geheugenverlies. Zonde, vindt Mieke Bouma, want juist de persoonlijke verhalen bevatten veel rijkdom niet alleen voor de eigenaar ervan maar ook voor anderen. Het mooie van dit boek is dat Mieke de oude, universele levensreis weet te verbinden met de persoonlijke. Door haar eigen Heldenverhalen zit je er direct in en gaan luikjes uit je eigen geschiedenis op een kier. De verschillende fasen die de Held op zijn reis aflegt zijn zeer herkenbaar en daardoor wordt de voorraad die ergens verscholen ligt, wakker geroepen.

De oefeningen en opdrachten sluiten steeds naadloos aan bij het coherent en overzichtelijk opgebouwde verhaal. Het leuke van dit boekje is dat je snel begrijpt hoe de universele reis van de Held in elkaar zit zodat je het als een verhaal tot je kunt nemen. En daarnaast kun je het als werkboek gebruiken om je verhalen te voorschijn te toveren. Mieke zit lekker naast je als je met de oefeningen aan de slag gaat.

Mieke inspireert mij met haar boek om mijn eigen verhaal serieus te gaan nemen en de storyteller in mij aan het werk te zetten. Ik realiseer me dat ik de Oproep tot het schrijversavontuur vaak in mij voel en dat ik de Weigering ook heel goed ken. Mieke is de Mentor die me over de Drempel gaat helpen. En nu maar hopen dat ik met het schrijven ook in fase 6 beland; het lijkt me heerlijk om de Schijnkoningin een tijdje te zijn. Hoe het dan met mij zal aflopen weet ik niet, maar als ik de hele Reis maak, met haar op de achtergrond, weet ik dat ik er alleen maar een betere schrijver van kan worden.

Een aanrader dus. Vlot geschreven met veel aansprekende voorbeelden uit real life, boeken en films. Er is nu geen excuus meer om je verhaal onder de pet te houden!

Saskia Teppema – http://www.saskiateppema.nl/


Dank je Saskia!