Algemeen

Interview Re-Story n.a.v. Leren dansen met de Draak

door

Mischa Verheijden van Re-Story interviewde mij n.a.v. mijn boek Leren dansen met de draak.

In het niemandsland waar het oude verhaal voorbij is en het nieuwe nog niet geboren is kan je jezelf vernieuwen.

-door Mischa Verheijden

De kernboodschap van de mythen en verhalen die mensen elkaar door de eeuwen heen hebben verteld is dat eerst iets moet vastlopen of stagneren voordat we bereid zijn dieper te duiken en ons perspectief te verschuiven. Dramaturg, scenarioschrijver en oprichter van de Storytelling Academy Mieke Bouma bundelt in Leren dansen met de draak mythen en verhalen over het omgaan met een crisis: “Verhalen leren je hoe je jezelf kan vernieuwen en vooral hoe je vertrouwen kan houden in moeilijke tijden.”  

“Als kind was ik al dol op verhalen en sprookjes en ik had gelukkig een moeder die dat ook was. Zij las me heel veel mythen, sprookjes en bijbelverhalen voor.

Ik had al snel door dat die verhalen boodschappen bevatten en dacht na over de betekenis ervan: waarom heeft de schrijver dit erin gezet? Van jongs af aan had ik ook het idee dat ik zelf verhalen kon maken en ik begon dus al vroeg met schrijven en het bedenken van verhalen.

Ik heb daar mijn vak van kunnen maken. Op de theaterschool raakte ik geïnteresseerd in hoe je betekenis kan creëren met de stukken die je brengt. Het zoeken naar betekenis vind ik een heel mooi proces.”

Betekenis verloren

Met Leren dansen met de draak: mythen en verhalen over omgaan met een crisis vat Mieke Bouma perfect de tijdgeest, omdat juist in de huidige chaotische crisistijd veel mensen het gevoel hebben hun betekenis te zijn verloren.

Lees het hele interview…

De kleine Campbell verschenen

door

In ‘De kleine Campbell’ biedt Mieke Bouma een heldere samenvatting van ‘De held met de duizend gezichten’, het beroemde boek van Joseph Campbell uit 1949. Campbell bestudeerde religieuze, spirituele, mythologische en literaire klassiekers en verrijkte de wereld met zijn inzichten over ‘de reis van de held’ en wat wij daar als moderne mens van kunnen leren. Zijn theorie werd een inspiratiebron voor vele schrijvers, filmers, kunstenaars, filosofen en psychologen van over de hele wereld en de levenslessen en inzichten die hij deelt, zijn nog steeds actueel. In ‘De kleine Campbell’ belicht Campbell-kenner Mieke Bouma de diverse stadia van de heldenreis met voorbeelden, verwijst ze naar ander werk van Joseph Campbell en bespreekt ze welke betekenis Campbell in deze tijd heeft. In een tijd waarin veel verandert, en we op de proef gesteld worden trouw te blijven aan onszelf en tegelijk van waarde te zijn voor de wereld, is de heldenreis actueler dan ooit.

Lees meer

Leren dansen met de draak – boek verschenen!

door

Verschenen

Mijn nieuwe boek is van de drukker gekomen! Ik ben er blij mee en ik hoop dat de mensen die het lezen het mooi vinden, er inzichten aan ontlenen dan wel zich getroost of gesterkt voelen. Ik schreef het boek tijdens de lockdown begin dit jaar, een periode die bij velen van ons een crisis-achtig gevoel opriep.

In het echte leven komt een crisis nooit gelegen. Maar in verhalen smullen we ervan, omdat precies in de crisis de transformatie plaatsvindt of kan plaatsvinden. Een crisis in verhalen boort iets nieuws aan in de hoofdpersonages. Ze leren uit een ander vaatje tappen. Zet ontdekken iets nieuws, integreren iets, nemen afscheid van oude belemmerende zaken.

In een crisis moet je – zoals Alberto Villolodo dat zo mooi zegt: ‘Eerst de brand blussen en vervolgens kijken wat er geboren wil worden.’

Lees vast de inleiding in dit boek en bestel het boek bij je plaatselijke boekhandel!

Lees meer

Nu ben ik geen dochter meer

door

In de voetsporen van mijn moeder

Op 10 augustus j.l is mijn bijzondere moedertje op 90-jarige leeftijd overleden. Ze heeft zich als een vlinder aan haar cocon ontworstelt. Haar immer levendige geest heeft zich van haar vermoeide, gepijnigde lichaam bevrijd.

We hebben afgelopen zaterdag afscheid van haar genomen, en haar leven gevierd. We hebben uiting gegeven aan de liefde die we voor haar voelen en zijn dankbaar voor alles wat ze ons geschonken heeft.

Ze was grootmoeder en oeromi van onze familieclan en een van de laatsten van haar generatie die nog in leven was.

Ze beschikte over wijsheid, een groot gevoel voor humor, was altijd belangstellend en niet-oordelend. Haar stem klonk tot op het laatst helder en vrolijk. Ze gaf al haar kinderen en kleinkinderen het gevoel dat zij met haar een heel bijzondere band hadden.

Ze kon overigens ook woedend zijn om onrecht en geweld, gaf om het welzijn van haar naasten en om die van de planeet, maar ze kon ook koppig zijn, ongeduldig en driftig.

Ze heeft in de loop van haar leven een heleboel innerlijke wijsheid en kennis opgedaan en had een grote spirituele belangstelling. Ze benaderde iedereen belangstellend en stelde zichzelf nooit centraal. Ze probeerde zich altijd in te leven in het standpunt van anderen. Ze heeft haar persoonlijke levenservaringen en -verhalen benut als kansen om te groeien. Ze was idealistisch, positief, optimistisch en altijd in voor iets nieuws. Cynisme was haar vreemd. Ze deed tot voor kort aan yoga en Tai Chi. Ze verslond kilometers boeken en was altijd in voor een nieuw perspectief.

In mijn jonge jaren, als puber, hippie en adolescent heb ik met haar gestreden en veel van de heilige huisjes waar zij mee was opgevoed, ingetrapt. Dat vond ze moeilijk, maar later zei ze dat ze ook daar veel van geleerd heeft. Ik heb met haar heel vaak heel hard gelachen. Zo hard, dat we in onze broek plasten. Dat was verbindend, bevrijdend en genezend. Vooral als we moesten gieren van de lach om onze eigen dwaasheden en pijn.

Nu zij, als stamoudste en verbindende, vrolijke weefster het levens-web – dat ze zelf heeft gesponnen – heeft verlaten, voel ik dat er een taak op mij rust.

Ik ben al ruim drie jaar oma van twee prachtige kleinkinderen. En niet eerder voelde ik het zo, maar de rol van stamoudste vraagt nu om aandacht. Ik ben niet langer de dochter van, maar de moeder en grootmoeder van een clan.

Gelukkig heb ik voor het vervullen van die rol een goed voorbeeld. Mijn moeder heeft me de liefde voor verhalen en mythen bijgebracht, en me gewezen op de kracht van symbolen. Ze liet me zien dat, ook al weet je dat je ouder wordt en kwetsbaarder voor ouderdomskwalen er altijd manieren zijn om jezelf te vernieuwen en een innerlijke bron aan te boren. Ook al weet je dat de dood nadert, je altijd zaden kunt planten, iets teruggeven en bijdragen, oprechte belangstelling tonen en liefde verspreiden.

De tijd is beperkt en kostbaar, ik treed nu in de voetsporen van mijn moeder. Ik zal proberen de bron van innerlijke wijsheid aan te boren en van waarde te zijn voor mijn clan.

 

(c) Mieke Bouma 16 augustus 2021

 

 

 

Hoe de ziekten in de wereld kwamen

door
Een oud verhaal van de Cherokee (aangepast naar deze tijd)

 

 
Ooit was er een gouden tijdperk waarin mensen, planten dieren en Moeder Aarde in harmonie samenleefden, met elkaar communiceerden en elkaar respecteerden. Alles verliep volgens de natuurlijke wetten.
 
Maar de mensheid groeide en bepaalde op een zeker moment dat hij de baas mocht spelen over de dieren en natuur. De mens begon met het slachten en het opeten van de dieren, puur voor eigen gewin. Ook begon hij in het wilde weg bomen te kappen en het water te vervuilen. 
De dieren keken dit met lede ogen aan, probeerden de mensen op allerlei manieren te waarschuwen, maar de mens bleek doof en hardleers. Na een tijdje ging het zo slecht met de natuur dat de dieren besloten steviger maatregelen te treffen.
 
Op een dag kwamen alle dieren van de prairie bijeen in vergadering om te bedenken hoe ze mensheid een lesje konden leren.
Een oude wolf zat de vergadering voor en stuurde de dieren per soort in groepjes uiteen om te bedenken hoe ze de mensheid konden straffen. Na een tijdje bespraken ze hun plannen.
De beren besloten hun klauwen en tanden te gebruiken, de muggen wilden bloed opzuigen en gif achterlaten om zo ziekten te verspreiden, de slangen bedachten hoe ze met een giftige beet effect konden scoren. Zo kwam het dat de kwallen uit de zee, de inktvissen, de roofvogels, de insecten allemaal op hun eigen wijze ziekten bedachten om deze onder de mensen te verspreiden in de hoop dat de mensheid wakker zou worden en zou inzien dat hij met meer respect voor de natuur zou moeten gaan leven.
 
Eeuwen gingen voorbij. De mens bleek hardleers en ging onverminderd door met het kappen van de bomen, het plunderen van de aarde en het leegvissen van de zeeën. Moeder Aarde kreunde en de mens raakte steeds meer geobsedeerd door het ongebreidelde consumeren.
Ten einde raad besloot een groep gekooide vleermuizen in China een nieuwe, zich snel verspreidende en moeilijk te controleren ziekte te creëeren en dit via een snel muterend virus over te brengen op de mens door samen te werken met een groep gevangen schubdieren. Het virus verspreidde zich razendsnel over de hele  wereld en liet deze tot stilstand komen. De mensen schrokken en hielden even op met consumeren. Met als gevolg dat het gelijk weer een stuk beter ging met moeder Aarde. De lucht werd schoner, de natuur herstelde zich. 

Heel even leek het erop dat de mensen nu eindelijk inzagen wat hun impact op de aarde was. De dieren hoopten dat de mens zich nederiger zou opstellen.Maar helaas. Daarvoor was de mens te boos, te verwend en te ongeduldig. Men begon al snel weer te vliegen, te consumeren, te feesten, te shoppen alsof er niets gebeurd was.
Toen de dieren dit zagen, wisten ze dat het tijd was voor een finale aanval.
(c) Mieke Bouma
 
 

‘Op ’t benkske’ videogesprek met Margo Moonen

door

Op ’t Benkske

Het was een leuk gesprek met Margo Moonen van Kiekeboe-Kommunikatie achter in mijn tuin, waar we spraken over de coronatijd en filosofeerden over de vraag of corona nu een crisis is of eerder een wake-up call, waarom we corona in ons collectieve script hebben geschreven en wat we ervan kunnen leren, waarom we een positief mensbeeld dienen te omarmen en cynisme beter kunnen vermijden, hoe we opwindende beelden voor de toekomst zouden moeten creëren. En dat we in alles een keuze hebben. En de boer die ploegde intussen voort… net als wijzelf. #narratiefperspectief #storytelling #corona

Lees meer

Nu wordt het spannend!

door

Heel bizar dit… In de thriller The Eyes Of Darkness (1981) vertelt  Dean Koontz over een dodelijk virus, dat in 2020 een wereldwijde pandemie veroorzaakt, een virus dat de longen en de bronchiën aantast. Het virus heet ook nog eens Wuhan-400! (lees meer…)Hoe je het verzint!!
Het verschil met Covid-19 is dat in de versie van Koontz het virus in een laboratorium is ontwikkeld (dat op zich natuurlijk weer voer is voor complottheorieën). Maar hoe idioot! Had Koontz voorspellende gaven? Of werd het hem in de flow van het schrijven ‘doorgegeven’? Niemand weet het. Opmerkelijk is het wel.

Script
Iemand heeft dit dus ooit verzonnen. Toen dacht ik: als we ervan uitgaan dat we zelf de auteurs zijn van het verhaal waar we in rondlopen… waarom zouden we dan nu de uitbraak van het coronavirus in ons (collectieve) script hebben geschreven? Als je een goed verhaal schrijft dan is de crisis het punt waarop het oude bewustzijn plaats kan maken voor het nieuwe. Dat zie je in alle grote verhalen terug. Het is de fase waarin de held uitgedaagd wordt de grotere versie van zichzelf te tonen en iets aan te boren waarvan hij aanvankelijk niet wist dat hij het in zich had. Vertrouwen, moed, solidariteit, innerlijke kracht… Dat wat onder de oppervlakte al die tijd al aanwezig was, komt nu beschikbaar. Onvermoede krachten openbaren zich en de transformatie zet zich in.

Plotvraag
Ik leg altijd aan mijn schrijfcursisten uit dat wanneer je een crisis bedenkt voor je verhaal, het belangrijk is ervoor te zorgen dat in die crisis de tegenstellingen (die al eerder voelbaar werden) extra uitvergroot worden. Je moet het de hoofdpersoon zo moeilijk mogelijk maken, hem in een hoek drijven, hem een tijdje gijzelen in het ‘niet weten’, opdat hij kan gaan ervaren dat hij meer in zich heeft dan hij aanvankelijk dacht. Het is het punt waarop er een verbinding met het onbewuste wordt gelegd of een hotline met de ziel tot stand gebracht wordt. Het bewustzijn flakkert op. Ineens beseft de held wat er wezenlijk van hem gevraagd wordt. Of niet… en dan loopt het slecht af.
De plotvraag die zo’n verhaal voortstuwt is in dit stadium heel urgent en actueel: Zal het lukken het oude te verruilen voor het nieuwe? Het is erop of eronder. Aristoteles leerde al dat je de lezers of toeschouwers lekker lang gevangen moet houden tussen hoop en vrees. We hopen van wel, maar we vrezen van niet.

Drama
Vertaald naar de huidige situatie… Nu de crisis al zo’n zes weken duurt, en we al heel lang gedwongen zijn te verblijven in ‘niet-weten’, begint deze toestand velen op te breken. Men wil iets ‘doen’. Ik merk het aan de mensen om me heen. Sommigen worden opstandig of boos, anderen willen iets gaan ondernemen, of op reis, naar de winkels, snakken naar contact en gezellige etentjes, gaan de regels aan hun laars lappen. Er zijn ook mensen die zich bedrogen voelen, verraden door de overheid, weer anderen zoeken een zondebok. Kortom: men begint zich te roeren. En dat kondigt – dramatisch gezien – de volgende fase aan en hoort helemaal thuis in een goed dramatisch verhaal. ‘Drama’ is afgeleid van het Oudgriekse woord δράμα en betekent ‘handeling’. Na de crisis wordt het tijd om in actie te komen en de schat te bevrijden. Seizing the sword, noemt Joseph Campbell dit. In Storytelling in 12 stappen wordt het de Dolk genoemd. We willen of moeten gaan ‘handelen’.

Het kan goed of slecht aflopen
In het sprookje Hans en Grietje, zien we dat Grietje voor het eerst in het verhaal overgaat tot handelen: ze duwt de heks de oven in en bevrijdt Hans; het verhaal loopt goed af, want Grietje boort onvermoede krachten in zichzelf aan. In de mythe Amor en Psyché ontsteekt Psyché een olielampje om nu eindelijk eens echt te zien met wie ze slaapt en verbreekt daarmee de belofte. Ze toont zich zwak, met alle gevolgen van dien: Amor vlucht en alles lijkt verloren. De vraag is dus… zijn we zwak of sterk? Loopt het verhaal waar wij collectief in verzeild zijn geraakt goed of slecht af? We moeten nu onze grootsheid aanboren, onze solidariteit, onze liefde en korte metten maken met hebzucht, angst, wantrouwen en allerlei andere ego-dingetjes.

Wat is het oude en wat is het nieuwe?

Ik ben zeer benieuwd hoe we gaan handelen en wat de schat is die we bevrijden. Welke krachten boren we in onszelf aan? Kortom: het wordt nu echt spannend. Zal het ons lukken de waarden die in deze coronacrisis voelbaar werden vast te houden? Velen vrezen van niet, maar ik hoop het wel.

Overigens verdwijnt het virus in de thriller van Koontz even plotseling als het gekomen is om pas weer 10 jaar laten op te duiken. Tja.

P.s.
Wil je meer weten over de fase na de crisis? Lees Storytelling in 12 stappen, op reis met de Held.

Zit je thuis en heb je tijd? Mooi moment om je levensverhaal op te schrijven: Schrijf je levensverhaal. Een praktische gids voor autobiografisch werk is nu beschikbaar.


Ik ben deze zomer beschikbaar voor schrijfcoaching.

(c) Mieke Bouma –  april 2020

 

TERUG NAAR HOME

 

Aas van Staven

Het rad van fortuin

Dwars door de duisternis

Op naar het volgende hoofdstuk

door

 

Wensen zijn voorgevoelens van hetgeen we in staat zijn daadwerkelijk te realiseren.

– Goethe

Het valt me op dat nu, na een dikke maand ‘intelligente’ lock-down, er ineens allerlei  – vaak minder intelligente en zelfs beschuldigende – meningen en theorieën over elkaar heen buitelen met betrekking tot het virus en wat er straks na deze crisis gaat gebeuren. En er wordt daarbij vooral gefocust op de problemen en niet op de oplossingen. En dat terwijl we nu de unieke kans hebben om een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de mensheid te schrijven. Waar verlangen we ten diepste naar? Welke beelden helpen ons als mensheid vooruit en welke houden ons gevangen in beperkt bewustzijn, polariteit en angst en misstanden? Welke verdelen ons en welke tillen ons op en geven perspectief ?

Beelden van de toekomst
Mijn motto (zie mijn boeken) is  dat we onze eigen werkelijkheid creëren, door onbewuste overtuigingen en aannames, door ingesleten gewoontes en patronen, door wat we willen zien en door waar we de hele tijd maar aandacht aan schenken. What you see is what you get. Maar zodra we ons bewust worden van deze programmering en inzien waar deze ons doet vastlopen, kunnen we gaan herprogrammeren en kan er een nieuw verhaal beginnen.
Maar dat vraagt dan wel grondig onderzoek naar wat er geleid heeft tot de huidige situatie, wat die overtuigingen zijn, waar we van af willen en waar we naar toe willen.

Let op je gedachten, want die worden je woorden
Let op je woorden want die worden je daden
Let op je daden want die worden je gewoontes
Let op je gewoontes want die vormen je karakter
Let op je karakter want dat bepaalt mede je lot!
Uit de Talmoed

Angst voor de dood
Angst is daarbij de allerslechtste raadgever. Door voortdurend te focussen op het drama, op slecht nieuws en sterftecijfers, op het gevaar van het virus, op wat er allemaal mis gaat, wordt de onbewuste angst voor de dood getriggerd, ons limbisch brein veert op en blokkeert de hogere en meer recent ontwikkelde delen van de hersenen, zoals de neo-cortex die ons het vermogen tot muziek, taal, kunst en redeneren heeft geschonken. Dat oude limbische brein (zoogdierenbrein), maakt geen onderscheid tussen echte en ingebeelde gebeurtenissen en laat ons van alles geloven; een ideale voedingsbodem voor complottheorieën, zwartdenkers, angsthazen, mensen die niet verder kunnen kijken dan hun neus lang is. We kunnen niet meer helder redeneren en een beeld van de toekomst creëren lukt al helemaal niet. De problemen worden groter in ons hoofd. Angsten worden overtuigingen. En overtuigingen vormen op hun beurt de programmatuur voor het functioneren en die zorgt weer voor lichamelijke processen (angst beïnvloedt bijvoorbeeld direct het immuunsysteem) En Voilà! Zo worden angsten en overtuigingen werkelijkheid. Dat gaat op individueel niveau zo, maar ook collectief. De wereld is een projectie. Als we onze overtuigingen niet veranderen, verandert er niets.

Verbeeldingskracht
Hoe doen we dat? In de eerste plaats door grondig zelfonderzoek naar wat uit ons leven kan verdwijnen en in de tweede plaats door in iets nieuws en opwindends te gaan geloven. Om maar weer even een verhaalmetafoor te nemen… het volk Israel had het niet uitgehouden in de woestijn als er niet een beeld was van een land van melk en honing waar hevig naar verlangd werd. Odysseus wilde naar huis, naar Ithaka, waar zijn vrouw op hem wachtte en hield vol. Met de Heilige Graal voor ogen zijn wij tot heel veel in staat.

Toekomstplaatje
Een groep van 170 Nederlandse wetenschappers betoogt dat het virus weliswaar levens ontwricht, maar tegelijk een historische kans biedt,  om de maatschappij “radicaal duurzamer” te maken. Reken af met ‘business as usual”, bepleiten ze (lees artikel in Trouw) Dus wat is ons toekomstplaatje? Laten we nu vooral niet cynisch zijn en zeggen: ach, de mens deugt niet en is egoïstisch en verspillend en straks straks zitten we weer met z’n allen in een vliegtuig.

Laten we nu, vooral nu, eens hoopvol en visionair zijn en ophouden met mopperen en zeuren. Laten we een beeld van een groene, saamhorige samenleving ontwikkelen. En onderzoeken waar we drastisch mee moeten kappen om dat dichterbij te halen. Wellicht moet er wel een Mozes opstaan die ons leidt, of een Kennedy met een opwindend toekomstperspectief (à la ‘een man op de maan’) om de boel te mobiliseren. Maar daar kunnen we natuurlijk niet op gaan zitten wachten.

Wees de verandering die je zelf in de wereld wilt zien
In de jaren 70 was een bekende uitspraak die luidde: Verander de wereld, begin bij jezelf. En Ghandi zei: Wees de verandering die je zelf in de wereld wilt zien. En zo is het. We kunnen niet een betere wereld verwachten als we niet ook zelf nadenken over wat het nieuwe hoofdstuk in ons eigen leven gaat zijn. En wat er eerst uit ons eigen systeem moet verdwijnen, waar we mee kunnen stoppen. Dat herprogrammeren van die oude software, vergt oefening, moed, training en zelfonderzoek. De held moet het hele pad afleggen.

PS

Wanneer je deze coronacrisis ook als een fase ziet waarin je een nieuw hoofdstuk kunt schrijven voor je verhaal en wat jij de wereld te bieden hebt, maar je weet niet precies hoe, doe dan mee aan het  onlineprogramma dat ik hiervoor heb ontwikkeld: Held(in) in een nieuw verhaal.
In 12 weken ontwikkel je een nieuw hoofdstuk voor jezelf, voor na de crisis! Klik hier voor meer info!

O ja… en ben je geïnteresseerd in mijn nieuwe boek? Klik hier voor meer informatie

(c) April Mieke Bouma

TERUG NAAR HOME

 

Aas van Staven

Het rad van fortuin

Dwars door de duisternis

Je ware natuur

Interview Re-Story n.a.v. Leren dansen met de Draak

Creëer je eigen legende – Schrijf je levensverhaal

door
rode draad-levenslot

Live, love and leave a legacy
– Stephan Covey

  • Waarom verloopt mijn leven zoals het verloopt?
  • Heb ik invloed op mijn lot?
  • Waarom overkomt mij dit?
  • Wat zijn de gevolgen van mijn handelen?
  • Wat moet ik met deze drijfveer, dit talent of deze voorkeur?
  • Waartoe ben ik op aarde?
  • Wat is de rol van toeval?

Vragen waarop wij sinds mensenheugenis al proberen antwoorden te vinden op dit soort vragen door er verhalen over te vertellen. We willen het mysterie dat leven heet, zo graag doorgronden. Door woorden en zinnen te vinden, door oorzaak en gevolg te koppelen, door uit te drukken hoe we dingen beleven, waar we bang voor zijn en wat ons inspireert, krijgen we er min of meer grip op. Althans dat hopen we. Vroeger werden die verhalen in stammen verteld, rond het vuur, nu gaan we ervoor naar de bioscoop, kijken we televisie, lezen we boeken, gaan we naar een coach of therapeut of schrijven we ons levensverhaal. Vooral dat laatste… het schrijven van je levensverhaal is behalve fijn en opwindend, een behulpzaam proces van bezinning.

rode draad-levenslot

Uniek en universeel
Ieders levensverhaal is volstrekt uniek en daarom alleen al de moeite waard, maar als het om onze psychologische ontwikkeling gaat, maken we allemaal van de wieg tot het graf een vergelijkbare reis. In dat unieke zit iets universeels. Met welke problemen een mens ook te maken krijgt, of het nu gaat om een eigentijdse inwoner van New York, een arme boer in Vietnam of een klein meisje in Botswana, in de diepte gaan onze verhalen op elkaar lijken. We verlangen allemaal naar harmonie, perfectie, eenheid en liefde, we krijgen allemaal te maken met kwesties rond geboorte en dood, moeten leren omgaan met ziekte en verlies, onszelf leren manifesteren, leren omgaan met angsten en tegenspoed. Het uitwisselen van verhalen over deze processen doet een beroep op ons empathisch vermogen. We kunnen ons – door de verhalen die we vertellen over onze problemen – diep verbonden voelen met elkaar.

Verdwalen in een donker bos
Wanneer je je levensverhaal wilt opschrijven, moet je op zoek naar het verhaal dat alleen jij kunt vertellen en met name naar momenten waarop het leven je voor een uitdaging stelde, momenten waarop je van het gangbare pad bent afgedwaald, gestruikeld bent, uit het veilige nest bent gevallen, er alleen voor stond, door het donkere bos dwaalde of vocht als een leeuw – een moment waarop je in het diepe sprong, een drastische keuze maakte. Kortom, die verhalen waarbij het leven je een duwtje gaf en je uiteindelijk dichter bij jezelf bracht, ook al dacht je aanvankelijk dat je er verder van af was dan ooit.
Je levenspad ligt bezaaid met obstakels en er zijn draken die jou de vrije doorgang belemmeren. Niet per se om jou dwars te zitten maar om je uit te dagen het beste uit jezelf te halen.

De filosoof Schopenhauer wees er in Een kennelijk plan in het leven van het individu op dat, wanneer je op een bepaalde leeftijd gekomen bent en terugkijkt op je leven, het bijna net zo ordelijk lijkt als een gecreëerde roman. Net als in een goede roman blijken onbelangrijke en schijnbaar toevallige ontmoetingen hoofdbestanddelen van je verhaal te zijn. Wat aanvankelijk als stomme pech, iets rampzaligs of een fout werd beschouwd, kan bij nader inzien een zeer betekenisvolle wending in je leven zijn. Het is misschien mysterieus, maar het lijkt er op een zeker moment op dat het leven volgens plan verloopt, waarbij er iets in ons is wat dat aanstuurt.

De waarde van jouw persoonlijke verhaal
Ook jouw verhaal laat zien dat ontwikkeling en verandering gepaard gaan met worsteling, lijden en het omgaan met tegenslagen. Jouw verhaal leert ons hoe de veranderingen in jouw leven plaatsvonden, welke lessen je leerde, hoe je zin kon geven (of juist niet), hoe je inzichten verwierf, hoe je streefde naar een goed leven, hoe je een uitweg kon vinden uit de duisternis. Jouw verhaal is van dezelfde waarde als alle andere verhalen die we tot ons nemen via het journaal of via soaps, via romans, films, liedjes en documentaires. Verhalen leren ons leven. Ook jouw verhaal draagt een schat in zich. Dat is de zin van autobiografisch werk. Dus laten we elkaar onze verhalen vertellen.

Het goede, het ware en het schone
‘Het leven daagt ons uit om het goede en ware en schone na te streven,’ schreef Aristoteles. Ik geloof ook dat zo’n streven het leven dragelijker en zinvol maakt. Door het leven op die manier te leven en erop te reflecteren, ontwikkelen we bewustzijn. En door daarover te vertellen en te schrijven, en onze inzichten erover te delen met anderen, dragen we bij aan de ontwikkeling van bewustzijn in zijn algemeenheid.

Legende
Je levensverhaal is overigens nooit af. Het is een optelsom van verhalen en iedere dag komen er weer scènes, ervaringen en perspectieven bij. Er zijn verhalen over je jeugd, over je werk, keuzes die je gemaakt hebt, moeilijkheden die je hebt doorstaan, inzichten die je opdeed, verborgen verhalen, succesverhalen, verhalen over een gedroomde toekomst, verhalen over voorouders. Jouw levensverhaal is een constructie, meerstemmig, altijd in beweging, te vertellen vanuit verschillende perspectieven. Al die verhalen samen vormen je levensverhaal. Na je dood zal duidelijk worden hoe jij zult worden herinnerd en welke legende jij achterlaat.

In april verschijnt SCHRIJF JE LEVENSVERHAAL – praktische gids voor autobiografisch werk.

Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

 

 

 

 

 

Nieuw boek in aantocht

door

Schrijf je levensverhaal

Praktische gids voor autobiografisch werk

Het jaar 2020 brengt weer een boek van mij voort. Het is dit keer weer een praktisch boek, in de reeks waarin eerder Storytelling in 12 stappen en De 12 Oerkarakters van Storytelling verschenen bij AtlasContact.Het is een boek voor al die mensen die hun (levens)verhaal aan het .papier willen toevertrouwen en hulp nodig hebben bij het structureren, ordenen van de chaos in hun hoofd.

Schrijf je levensverhaal biedt heldere richtlijnen om terugkerende thema’s in het levensverhaal bloot te leggen en de rode draad zichtbaar te maken. Het biedt een behulpzaam narratief model waarmee je de chaos aan herinneringen kunt ordenen en van schijnbaar willekeurige gebeurtenissen een plot kunt maken. Tal van praktische oefeningen en opdrachten zorgen voor het verlevendigen en het waarachtig maken van herinneringen. Dit zorgt voor een creatief proces van zingeving, bewustwording en bevrijding

Het resultaat is een verhaal dat alleen jij kan vertellen. ‘Je bent de auteur van je eigen levensverhaal’.

Het boek verschijnt in april.

Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

Verhalen als wapen

door

Er zit nog hoop in de doos van Pandora

De 21-jarige man die op 3 augustus j.l. twintig mensen doodschoot in El Paso heeft zich, net als de schutter in Christchurch en Breivik destijds in Noorwegen laten inspireren door een verhaal. Ook Is-strijders zien zichzelf als helden in een narratief over verlossing. Het zijn verhalen waarin heilig geloofd wordt.

De impact van een goed verteld verhaal kent zijn duistere kanten. In deze idiote, dolgedraaide tijd, zetten verhalen mensen aan tot moord, geweld en terrorisme. Dat is de keerzijde van ons storytelling-ideaal. En het werkt volgens dezelfde principes!

Lees meer

Meditatief schrijven: de Pantoum

door

‘Kunnen we nog even een Pantoum doen, als afsluiting?’

Na een lange storyelling-dag hadden we nog 10 minuten over voordat het 17.00 uur was. Iemand uit de groep herinnerde zich hoe magisch het is om aan de hand van een aantal vaste spel/schrijfregels een thema te verkennen en zo de inzichten van de dag op te slaan.

Dus dat deden we. Iedereen koos een persoonlijk thema en schreef een Pantoum. Het was een prachtige manier van evalueren.

Een Pantoum is van oorsprong een Tibetaans gedicht, een dichtvorm in twintig regels, waarbij steeds een aantal van de regels wordt herhaald.

Lees meer

Ben jij raakbaar?

door

Over de esthetische emotie in verhalen

In de laatste aflevering van zomergasten met Esther Perel werd ik geraakt door de prachtige scene uit ‘Call me by your name’ van Luca Guadagnino, waarin de vader een gesprek heeft met zijn zoon, de jonge hoofdpersoon in deze film.

Ik was ontroerd door de wijsheid en de empathie van de vader en de woorden die hij gebruikte om zijn zoon die verdrietig is na een kortstondige gepassioneerde verhouding met een iets oudere man te troosten, te bekrachtigen en hem te voorzien van een heel wezenlijk inzicht.

Kunst – of het nu om een roman, een film, een schilderij of een goed verhaal gaat, kan je ontroeren en verlichten tegelijk. Je bewustzijn wordt erdoor opgerekt. Het inzicht in combinatie met de emotie loutert.

Lees meer

De zin van je leven, die schrijf je zelf

door

 

de-zin-van-je-leven

Bovenstaande quote van Loesje slaat de spijker op zijn kop. Zin geven doe je zelf. Of niet. Maar in dat geval kan het leven behoorlijk leeg, saai, wreed of doelloos aanvoelen. Helemaal als het tegenzit en je partner gaat er bijvoorbeeld vandoor, of je wordt ontslagen of krijgt te maken met ziekte of geweld. Dan vraag je je af waartoe jij op deze aardkloot rondloopt.Er zijn dan grofweg twee opties.

De eerste is volharden in het besef dat het leven volstrekt zinloos is, dat wij als mensen willoze slachtoffers zijn van een wispelturig lot en dat alles een kwestie is van geluk of pech. Dat kan een behoorlijk machteloos gevoel opleveren. Je moet dan maar afwachten wat het lot voor jou in petto heeft.

Een tweede optie is je levensverhaal onderzoeken. ‘Ken Uzelf’, was de inscriptie bij de ingang van de tempel van Apollo in het oude Griekenland en vormde toen al een basiswijsheid voor het hele leven. Zelfkennis dus. Onderzoek patronen, overtuigingen, thema’s en blinde vlekken, ontdek de rode draad. Zo achterhaal je wat de bedoeling is en hoe je betekenis kunt geven aan dat wat zich voordoet.

Hoe gaat dat in zijn werk?

Een van de meest krachtige manieren is naar je leven te kijken als een filmscript dat je zelf hebt geschreven, met jou als hoofdpersoon in die film, een spannend avontuur dat nog alle kanten op kan. Alle scenes heb je geschreven met een speciale reden. Om jezelf als hoofdpersoon iets te leren, om te groeien, nieuwe wegen in te kunnen slaan, nieuwe aspecten in jezelf te ontdekken.

Nog leuker wordt het als je je voorstelt dat je, behalve de scenarioschrijver en hoofdpersoon, ook de regisseur bent. Je leert dat je je innerlijke crew, die stemmetjes die altijd maar meepraten, net zoals een regisseur zijn acteurs op een filmset, kunt aansturen. Belemmerende gedachten op hun nummer zetten, angsten temmen, goed luisteren naar je gevoel, focus aanbrengen, niet alleen maar pleasen, jezelf vernieuwen, excelleren…

De oude filosoof Plato maakte ooit de volgende vergelijking: onze binnenwereld – is een staat met heel veel burgers. Jezelf aansturen vereist een veelzijdige bestuursvorm met onderlinge afhankelijkheid. De bestuurder – jij dus –  is idealiter een filosoof, een held die van wijsheid houdt en zich langs de steile en ruwe weg omhoog heeft geworsteld vanuit de gevangenis van onwetendheid naar het stralende rijk van de waarheid.

Jezelf leren kennen en erachter komen dat je zelf je werkelijkheid creëert is een boeiend proces waarbij stukje bij beetje orde in de chaos wordt geschapen. En zoals Plato schreef: “de eigen innerlijke natuur met zonlicht wordt beschenen door zich met de auteur van zijn wezen en zijn stralende idealen van het ware, het schone en het goede te identificeren.”

Zo zie je maar… Loesje is onze hedendaagse Plato: De zin van je leven, die schrijf je inderdaad zelf.

Lees het boek Het Verhaal van je Leven. Storytelling en de zoektocht naar een zinvol bestaan.

 

Nepnieuws en geloven in jezelf

door

2017 was het jaar van het nepnieuws, van #metoo, van schandalen die aan het licht kwamen, van Trump die president werd, van onverdraagzaamheid. Het was volgens de Chinezen het jaar van de Haan… en ja, het gaf inderdaad heel wat gekraai, gekrakeel en gekakel, vooral op Twitter, dat langzamerhand gaat lijken op een heus schavot op een middeleeuws plein waar mensen terecht worden gesteld.

Lees meer

Het verhaal van Kim Wall

door

foto EPA

‘Herinner haar niet als die vermoorde Zweedse journaliste die doodging in een griezelig horrorverhaal…’ twitterde de beste vriendin van Kim Wall na haar dood. ‘Onthoud haar werk.’

Afgelopen week bereikte ons via de media de tragedie rond de dood van de levenslustige, nieuwsgierige, dappere journaliste Kim Wall. Ze schreef – zo vermeldt ze op haar eigen twitteraccount – over hackers, hosselaars, voodoo, vampieren, chinatowns, atoombommen en feminisme. Ze was pas dertig maar had al heel veel van de wereld gezien. ‘Ze fonkelde van enthousiasme’, schreef een voormalige docent. Nieuwsgierigheid was haar grote drijfveer en ze ging gevaar niet uit de weg. Je ziet de sprankeling in haar ogen op de foto die in de krant verscheen. Roodharig, ondeugend, stoer, getalenteerd, moedig. Ze schreef over subculturen, randverschijnselen en gaf al deze zaken een menselijk gezicht. Een ogenschijnlijk onschuldige opdracht werd haar fataal. Ze maakte een reportage over de Deense uitvinder Peter Madsen, tijdens een testvaart van een onderzeeër. Haar romp spoelde vorige week aan in Kopenhagen. Gruwelijk.

Het laatste woord over je leven kan pas gezegd worden na je dood.

Lees meer

Kleine ziel en de Zon

door

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: “Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.”
God lachte breed. “Dat is waar!”, zei God. “Jij bent ook het licht.”
“Wow,” zei de Kleine Ziel, “Dit is toch echt gaaf. Maar weten wie ik ben is één ding, maar ik wil erváren wat het is om het licht te zijn!”
“Maar je bent het licht al,” herhaalde God weer lachend.
“Ja, maar ik wil voelen wat het is!” zei de Kleine Ziel. ”Aangezien je jezelf niet kunt zien als het licht als je in het licht bent, zullen we je met duisternis omringen,” zei God.
“Wat is duisternis?” vraagt de Kleine Ziel.
God antwoordde: “Dat is wat je niet bent.”
“Zal ik bang zijn in het donker?” vroeg de Kleine Ziel.
“Alleen als je ervoor kiest om bang te zijn,” antwoordde God. “Er is echt niets om bang voor te zijn, tenzij jij ervoor kiest om dat te zijn. Want weet je, we verzinnen het allemaal, we doen alsof.”

Lees meer

Op zoek naar de oerscène

door

‘Toen de eerste mensen verhalen begonnen te maken en aan elkaar te vertellen, kwam er een einde aan de chaos.’
– Imme Dros, Griekse mythen


Wat zijn jouw drijfveren? Wil je weten wat jouw levensthema is? Heb je zin om jouw unieke levensverhaal te onderzoeken en er achter te komen wat de rode draad is in leven en werk? Ga dan met mij mee op onderzoek naar de oerscène in jouw levensverhaal.

In mijn nieuwe boek Het verhaal van je leven onderzoek ik hoe het verhaal van je leven tot stand komt en hoe je het eventueel kunt bijstellen, mocht het je belemmeren in je ontwikkeling. Het verhaal van je leven wordt voor een groot deel bepaald wordt door het verhaal wat je er zelf over vertelt. Maar wat vertel je er eigenlijk over? Wat zijn bepalende factoren? In mijn onderzoek stuitte ik op de zogenaamde ‘oerscène’.

Lees meer

Lekker in je vel

door

Lekker in een T-shirtje in de zon. Het schrale winterhuidje dat maandenlang weggestopt is onder dikke lagen kleding, mag zich weer blootstellen aan zonlicht en buitenlucht en bloeit er van op.
Ons vel, het vleselijk omhulsel van bijna twee vierkante meter, is een supergevoelig orgaan. Het beschermt ons, communiceert met de binnenwereld en de buitenwereld, heeft een direct lijntje met onze organen en toont zich in vele gedaanten: blozend, rimpelig, droog, dor, stralend, vochtig, beschadigd, wit, rood, bruin, pukkelig of naakt.
De huid is als een verhalenboek met tal van stories over leeftijdsfases, tekorten, stress, disbalans, organen, over vreugde, verdriet, zorgen, pijn en verwondingen en verlangen.

Lees meer